Inspiratienota over de Europese concurrentie­kracht

De Europese economie heeft de voorbije jaren fors moeten inboeten aan concurrentiekracht. Zonder ingrepen staat de toekomst van onze (energie-intensieve) industrie in Europa op de helling. Een herdenking van het Europese, maar ook van het eigen concurrentiebeleid dringt zich op. In zijn jongste inspiratienota werpt hoofdeconoom Geert Janssens een glasheldere blik op de situatie.

Tom Sauer: “De NAVO droeg veel bij tot de oorlog in Oekraïne”

Tijdens een sterk geapprecieerde sessie voor ETION pleitte hoogleraar internationale politiek Tom Sauer (Universiteit Antwerpen) voor een moeilijke oefening: een analyse van het conflict in Oekraïne waarbij we ons ook inleven in de motieven van Rusland. Gespreksstof voor een interview in Ondernemen.

Van Kissinger tot Musk: de wereld wordt steeds gevaarlijker

Opinie van Hans Diels (De Standaard, 2 december 2023)
Vergelijk Kissinger met twee andere groten der aarde, Steve Jobs en Elon Musk, en je merkt hoe de wereld is veranderd. We betreden een tijdperk van politieke disruptie.

Economische kost­prijs oorlog is achilleshiel van Poetin

Opinie van Geert Janssens (Tijd.be, 24 februari 2022)
Een jaar na de invasie in Oekraïne lopen ook voor Rusland de economische kosten van haar zogeheten ‘speciale militaire operatie' almaar hoger op. Cruciaal is of de Russische bevolking bereid is tot even grote offers zoals ten tijde van de Napoleontische oorlogen of WOII. Wanneer dat niet zo is, komt Poetin snel in nauwe schoentjes.

Russische roulette met olie en gas

De oorlog in Oekraïne heeft de houding van het Westen ten aanzien van Rusland helemaal omgegooid. De grote afhankelijkheid van Russische olie en gas is voor Europa een strategisch blok aan het been. Voor deze afhankelijkheid waarschuwden we reeds in onze beleidsnota van 2008. De lessen van toen zijn nog altijd relevant.

Van economische naar geo-economische logica

In zijn inspiratienota ‘Gewapende interdependentie’ heeft Hans Diels het over de evolutie van een economische naar een geo-economische logica. We zitten in een tijdperk waarin we een enorme economische interdependentie tussen landen combineren met een sterk toegenomen conflict, zo schrijft hij. Economische stromen worden niet langer alleen op basis van een economische logica georganiseerd. De politieke disruptie speelt voor steeds meer bedrijven een rol in hun wereldwijde organisatie.

Oekraïnecrisis harde dreun maar nog geen uppercut

Samen vertegenwoordigen Rusland en Oekraïne amper 1% van onze export. Van al het gas dat we invoeren, komt slechts 3% uit Rusland. De investeringen van Belgische bedrijven zijn in beide landen beperkt.

Het falen van de verbeelding

In november 2021 zagen we de opbouw van Russische troepen aan de grens met Oekraïne. Dat leidde niet tot een actieplan met wat Europa of de VS zouden doen als Rusland zou binnenvallen. Er werd veel gespeculeerd maar er werd niet nagedacht over hoe wij als EU zouden reageren als dat waar Poetin zich op leek voor te bereiden, zou gebeuren.

Activisme BP en Shell verdient navolging

De kat werd de bel aangebonden door BP dat aankondigde dat het zijn aandeel van 20% in Rosneft, een Russisch staatsoliebedrijf, zal afstoten. Shell kwam vervolgens met het nieuws dat het zich zal terugtrekken uit een LNG-project met Gazprom alsook uit de omstreden ‘Nord Stream 2’-pijplijn tussen Rusland en Duitsland. De druk op de sector kwam er ook nadat het Noorse Equinor had aangekondigd dat het zijn banden met Russische partners doorknipt.

Gewapende interdependentie

Na de geopolitieke rust van de jaren negentig komen we in een periode van turbulentie terecht. We leven in een extreem geglobaliseerde wereld waar goederen, geld en data tussen landen stromen alsof politieke grenzen niet meer bestaan. Tegelijkertijd zien we dat die politieke grenzen terug belangrijk worden en dat creëert disruptie van economische stromen.