Oekraïnecrisis harde dreun maar nog geen uppercut

Samen vertegenwoordigen Rusland en Oekraïne amper 1% van onze export. Van al het gas dat we invoeren, komt slechts 3% uit Rusland. De investeringen van Belgische bedrijven zijn in beide landen beperkt.

Maar dat optimisme verdwijnt snel wanneer we de zaken bekijken door een internationale bril. Rusland is de derde grootste olieproducent in de wereld. Het is geen toeval dat de olieprijs afgelopen week naar recordhoogtes steeg. Voor Europa zit de achilleshiel in haar afhankelijkheid van Russisch gas, namelijk voor 40% van haar verbruik. Vooral op de Europese gasmarkt gingen de prijzen de voorbije maanden door het dak.

Aanvoerketting onder druk

We moeten echter ook vrezen voor een voedselcrisis. Rusland en Oekraïne staan samen in voor een derde van de wereldexport van tarwe. Beide landen zijn ook cruciaal voor het aanleveren van edelgassen, nodig voor de productie van computerchips. Rusland is een sleutelspeler op het vlak van nikkel, titanium, palladium en aluminium. Het conflict zal bijgevolg de aanvoerketting, die door corona reeds in heel wat industrieën was vastgelopen, verder onder spanning brengen. Ook met een snel staakt-het-vuren blijven handelsrelaties nog lange tijd verstoord.

De euro verzwakt en we betalen onze olie in dollars: dat is een lek dat we niet zomaar dichtrijden.

Vooral de Europese economie is kind van de rekening. De energiefactuur weegt op de groei, onder meer ook omdat de euro verzwakt en we onze olie in dollars betalen. Het is een welvaartslek dat de Europese Centrale Bank niet kan dichtrijden met het drukken van nieuw geld. Integendeel, de ECB zit met een dilemma. Ze wil tegelijk de groei stimuleren én de inflatie afremmen. Het is echter moeilijk om twee tegenovergestelde kwalen te bestrijden met hetzelfde medicijn.

Stagflatie?

In ons basisscenario komt het nog niet tot een stagflatie zoals in de jaren zeventig. De komende maanden verwachten we voor de Belgische economie eerder een lichte krimp met in de tweede jaarhelft terug positieve groei. Daardoor blijft ook de tewerkstelling op peil.

De cruciale vraag is of de inflatie onder controle blijft. Indien niet, komen we in een minder gunstig scenario terecht. Op termijn is het hoe dan ook nodig dat we minder afhankelijk worden van (Russisch) olie en gas. Dat is ook nodig om de vergroening van onze economie betaalbaar te houden.

Dat is een veel grotere uitdaging dan enkele procenten meer of minder groei dit jaar.