Open loonkaart uitspelen in rekrutering

Het dienstenchequebureau Het Poetsbureau pakt sinds kort uit met een opvallende wervingscampagne. Om nieuwe poetshulpen aan te trekken, vermeldt het expliciet dat je bij hen als starter minstens 2.100 euro netto per maand kan verdienen (De Tijd, 5 november 2024). En met succes, zo blijkt. Volgens CEO Jo Mellemans komen er sinds de start van deze campagne maandelijks meer dan drieduizend online sollicitaties binnen, dat is liefst 20 procent meer dan normaal. 

In een nog steeds krappe arbeidsmarkt lijkt Het Poetsbureau hiermee de heilige graal in rekrutering te hebben gevonden.

In een nog steeds krappe arbeidsmarkt lijkt het bedrijf hiermee de heilige graal in rekrutering te hebben gevonden. Volgen andere bedrijven binnenkort massaal het voorbeeld van Het Poetsbureau? Wees daar maar zeker van. Sommige zullen bewust de succesformule van de trendsetter trachten te kopiëren. Maar uiteindelijk zullen ze hier allemaal toe gedwongen worden door de Europese Loontransparantierichtlijn. Die werd vorig jaar goedgekeurd en zal ten laatste op 7 juni 2026 in Belgisch recht moeten omgezet worden.

Hopelijk schudt de actie van Het Poetsbureau andere bedrijven wakker om ook na te denken over hoe zij de verplichtingen van deze richtlijn kunnen omzetten in een strategische opportuniteit voor hun rekruteringsbeleid. Want hoewel nog niet alle implicaties duidelijk zijn, staat het wel vast dat bedrijven transparanter zullen moeten communiceren over de lonen die zij aanbieden.

Solliciteren in het tijdperk van loontransparantie

Met de transparantierichtlijn hoopt Europa de genderloonkloof te dichten. Vandaar dat het werkgevers onder andere oplegt om hun functies financieel te belonen op basis van genderneutrale criteria. Het geeft werknemers ook het recht om te weten hoe hun loon zich verhoudt ten opzichte van het gemiddelde loon van collega’s in gelijkaardige functies, uitgesplitst naar gender.

Maar ook in hun omgang met sollicitanten zullen er voor bedrijven een aantal zaken ingrijpend veranderen. Zo zal het bijvoorbeeld niet langer toegestaan zijn om tijdens de sollicitatieprocedure te vragen naar het huidige of vroegere loon van een kandidaat. Met de bedoeling om eventuele loondiscriminatie uit het verleden niet te laten doorwerken in de nieuwe betrekking van de sollicitant. Daarnaast zullen werkgevers aan potentiële sollicitanten het startloon kenbaar moeten maken vóór het eerste gesprek. Door het bijvoorbeeld in de vacaturetekst op te nemen. Of er, net zoals Het Poetsbureau, een hele promotiecampagne rond op te bouwen. 

Het Poetsbureau versus Netflix

Vermoedelijk zijn niet alle bedrijven even happig om exacte loonbedragen in vacatureteksten op te nemen. Dit ontneemt hen niet enkel onderhandelingsmarge tegenover hun sollicitanten; het kan sommige kandidaten ook zo afschrikken dat ze hun kandidatuur niet indienen. Het bedrijf krijgt dan geen kans om de volledige jobinhoud toe te lichten. Dit laatste speelt misschien minder bij functies met een gestandaardiseerd takenpakket zoals bij poetshulpen, maar des te meer naarmate het gaat om complexe functies in de kenniseconomie. Bovendien lopen bedrijven het risico dat er hierdoor wrevel op de werkvloer ontstaat. Want wat als het gepubliceerde startloon even hoog of hoger is dan dat van werknemers die al jarenlang een soortgelijke functie uitoefenen?

Gelukkig biedt de richtlijn ook een alternatief voor bedrijven die een andere strategie verkiezen dan die van Het Poetsbureau. Ze laat immers ook toe om met een loonbandbreedte te werken. Hierdoor behouden zowel bedrijven als kandidaten voldoende flexibiliteit in de eventuele loononderhandelingen en kan je als bedrijf toch nog steeds bepalen hoeveel looninformatie er precies publiek wordt bekendgemaakt.

Maar ook als je met een loonbandbreedte werkt, kan je als bedrijf maar best een zo bewust mogelijke keuze maken. In de VS, waar soortgelijke loontransparantiewetgeving al langer van kracht is, kiest het streamingplatform Netflix er bijvoorbeeld voor om voor al haar vacatures voor software engineers een bandbreedte van 90.000 tot 900.000 dollar te gebruiken. Vermoedelijk is dit eerder een manier om de wetgeving te omzeilen dan om bewust veel marge in de onderhandelingen te behouden. Maar het zegt in elk geval veel over hoe zij als organisatie tegenover transparantie staan.

Nieuwe munitie in de war for talent

Loontransparantie wordt op die manier een kwestie van employer branding. De manier waarop je als bedrijf de richtlijn implementeert, zal onvermijdelijk iets zeggen over je bedrijfscultuur en dus mee je aantrekkelijkheid als werkgever bepalen. Kandidaten die transparantie als waarde hoog in het vaandel dragen, zullen eerder voor een bedrijf als Het Poetsbureau kiezen. Terwijl kandidaten die privacy en discretie als waarden hoog inschatten, wellicht eerder zullen kiezen voor een bedrijf als Netflix. 

De manier waarop je als bedrijf de richtlijn implementeert, zal onvermijdelijk iets zeggen over je bedrijfscultuur en dus mee je aantrekkelijkheid als werkgever bepalen.

Natuurlijk kunnen er nog andere zaken meespelen in hoe en hoeveel je als bedrijf over je lonen wil communiceren. Jo Mellemans van Het Poetsbureau zegt dat hij met zijn campagne in de eerste plaats het foute beeld wil bijstellen dat poetshulpen aan een extreem laag loon moeten werken. Maar wellicht speelt hij hiermee ook handig in op een recent vonnis van de arbeidsrechtbank in Hasselt dat het bedrijf voorlopig in het gelijk stelde naar aanleiding van een klacht van een dertigtal medewerkers die een hoger loon eisten (De Tijd, 13 juni 2024). Je kan dus loontransparantie ook gebruiken om je blazoen op te poetsen.

Over lonen spreken is bij ons lange tijd een taboe geweest. En in veel bedrijven is dat nog steeds het geval. Het wordt dan ook interessant om te zien hoe bedrijven zullen reageren wanneer de richtlijn hen zal verplichten transparanter te communiceren over hun lonen. Early adopters zoals Het Poetsbureau genieten vaak een tijdelijk competitief voordeel, maar ze geven de rest ook de kans om van hun ervaringen te leren. Het is te hopen dat de rest dan ook goed voorbereid het tijdperk van de loontransparantie zal binnentreden.