Waarom fabriekssluitingen de industrie teisteren
Het artikel steekt van wal met de vaststelling dat 2024 tot nu toe een somber jaar is geweest voor de Belgische industrie, meer bepaald met grote sluitingen en duizenden afdankingen. Beterschap wordt niet meteen verwacht. Volgens Geert Janssens is dit overigens een Europees probleem.
Nog meer herstructureringen
Op het eerste zicht zijn de redenen voor heel wat bedrijfssluitingen en herstructureringen heel divers. Soms spelen specifieke factoren — zoals een familiaal conflict bij Van Hool — maar er is meer aan de hand. Het is echt een Europees probleem. De concurrentiekracht van de Europese industrie staat zwaar onder druk, de energieprijzen zijn hier veel hoger dan op andere continenten. Heel wat bedrijven zitten al meer dan twee jaar op hun tandvlees. De reserves geraken op. Bedrijven hoopten op beterschap, maar die was tot nog toe zeer pover. Hierdoor gaan bedrijven nu pas sluiten of afdanken.
We moeten helaas rekening houden met nog meer herstructureringen. Een probleem is ook dat de generatiewissel bij heel wat bedrijven moeizaam verloopt. Soms is er zelfs geen uitzicht op zo’n wissel. Voor heel wat bedrijfsleiders stelt zich in dat geval een dilemma. Verder doen en proberen om de vele uitdagingen het hoofd te bieden? Of het bedrijf verkopen of al dan niet vroegtijdig sluiten.
Nationalisme
De context van onze Vlaamse industrie is bovendien extra zwaar omdat dat Duitse economie — waar we nog altijd nauw mee verweven zijn — nu al meer dan twee jaar vierkant draait. Onze Oosterburen slagen er niet in om de uitdagingen eensgezind aan te pakken. Recent kwamen er geluiden om de elektrificatie van voertuigen terug te draaien. Een wanhoopspoging om de eigen industrie te beschermen tegen goedkope import uit onder meer China. Daarmee gaat men de technologische achterstand uiteraard niet inhalen. Bedrijven die wel inzetten op de groene transitie, voelen zich overigens benadeeld door het weifelende beleid.
Grote lidstaten zoals Frankrijk en Duitsland trachten met staatssteun hun bedrijven veilig te stellen. België kan daar niet tegenop.
Ook Europa schiet momenteel tekort en dat speelt in het nadeel van Belgische bedrijven. Er wordt economisch nationalistischer geredeneerd. Grote lidstaten zoals Frankrijk en Duitsland trachten met staatssteun hun bedrijven veilig te stellen. België kan daar niet tegenop. We stellen ook vast dat CEO’s van Belgische fabrieken almaar minder te zeggen hebben in het strategisch steekspel. Want ook daar wordt de kaart van het nationalisme getrokken.
Loonkosten
Dat België vrij weinig multinationals met een eigen hoofdkwartier heeft, zou dus in ons nadeel kunnen spelen. Bovendien kampen wij niet alleen met hoge energiekosten maar komen daar ook nog hoge loonkosten bij. De automatische loonindexering drijft de lonen sneller omhoog dan in de buurlanden. In goede tijden is dat niet noodzakelijk een probleem, maar in de huidige context is dit een groot gevaar. Hopelijk zetten de nieuwe regeringen het concurrentievermogen weer hoog op de agenda.