Terugkeren is al wat herstellen
Het controlerende systeem moet evolueren naar actieve begeleiding richting arbeidsmarkt. Ondernemen sprak met Lode Godderis (KU Leuven & IDEWE), Miet Vanhegen (Acerta) en Wim Adriaens (VDAB).
Mensen die zich gecontroleerd voelen, willen bewijzen dat ze echt ziek zijn in plaats van hulp te zoeken.
(Lode Godderis)
In ons land stevenen we af op een half miljoen langdurig zieken. Indrukwekkende cijfers, vindt Lode Godderis, hoogleraar arbeidsgeneeskunde (KU Leuven) en CEO van IDEWE. De huidige aanpak kan beter, maar hij geeft toe dat er al enkele stappen in de goede richting gezet zijn. “Sinds een paar jaar zien we meer aandacht om langdurig zieken te helpen bij de terugkeer naar het werk. De lancering van het re-integratietraject is een goed voorbeeld.”
Toch zit de visie op het systeem van ziekteafwezigheid op het werk nog niet goed, vindt hij. “Wie zich ziek meldt, doet dit aan de hand van een ziekte-attest. Al van in het begin heb je te maken met een sterk controlerende context. Mensen die zich gecontroleerd voelen, willen bewijzen dat ze echt ziek zijn in plaats van hulp te zoeken.”
Een van de heikele punten is dat de werkgever pas ten vroegste na vier maanden ziekte de re-integratieprocedure kan opstarten. Dat is veel te laat.
(Miet Vanhegen)
Miet Vanhegen, juridisch adviseur van Acerta, volgt de redenering van Lode Godderis. Het bewustzijn en de toenemende aandacht hebben zich vertaald in een aantal acties, zoals het wetgevend kader omtrent het re-integratietraject, “maar dat is niet waterdicht”, zegt ze. “Een van de heikele punten is dat de werkgever pas ten vroegste na vier maanden ziekte de re-integratieprocedure kan opstarten. Dat is veel te laat. Studies geven aan dat de meeste succesvolle werkhervattingen liefst binnen de drie maanden beginnen. Hoe langer iemand afwezig is, hoe hoger de drempel is om de werkvloer opnieuw te betreden.”
De focus moet ook meer op preventie liggen. Het aandeel van psychosociale aandoeningen, zoals stress, burn-out en depressie, is groot. “Vroegtijdige begeleiding van medewerkers is belangrijk, zodat je als werkgever kort op de bal speelt en kijkt hoe je de arbeidsplaats of de job kunt aanpassen aan de werknemer”, voegt ze er nog aan toe.
Door met die blik naar werk te kijken, is werk een deel van de oplossing in plaats van het probleem en kom je meer tot een preventieve benadering.
(Wim Adriaens)
Ook Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder van VDAB, vindt de aandacht voor re-integratie positief. “Het systeem is inderdaad te veel opgebouwd vanuit de controlerende visie, maar gelukkig zijn we er steeds meer van overtuigd dat werken een positieve impact heeft. Het draagt bij aan iemand zijn of haar identiteit, geeft betrokkenheid bij de maatschappij, structuur en sociale contacten. Door met die blik naar werk te kijken, is werk een deel van de oplossing in plaats van het probleem en kom je meer tot een preventieve benadering.”
En die kan volgens Adriaens niet genoeg benadrukt worden. De stijging van het aantal langdurig zieken wordt vooral verklaard door psychische stressgerelateerde zaken. Door werkstress, vermoeidheid of een slechte balans tussen werk en privé branden mensen op. In Vlaanderen is het niet altijd gemakkelijk om daar openlijk over te spreken, vindt hij, niet aan werkgevers- noch aan werknemerskant. “We moeten leren om open te zijn over wat ons energie geeft en wat ons energie kost. Hoe kunnen we op tijd onze loopbaan veranderen en hoe kunnen werkgevers de job aanpassen zodat de medewerker gelukkig functioneert?”
- Lees het volledige artikel in het juninummer van Ondernemen [PDF, 4 blz., 125 kB].