Groei, met dank aan de consument
Dat de KMO-barometer van Acerta, ETION en VKW Limburg eind vorig jaar een positieve toon zette, was geen complete verrassing. Ondanks de onzekere tijden, zien we in sommige sectoren tekenen van herstel. En zo kijken nog steeds 3 op de 10 kmo’s (33%) positief naar de toekomst. Meer dan 4 op 10 (43%) is de komende zes maanden van plan om bijkomend personeel aan te werven. Het percentage dat denkt de komende zes maanden personeel te moeten laten gaan daalde met 8 procentpunten tot 36%.
Diensten versus industrie
Vooral de vooruitzichten in de dienstensectoren gaan in de goede richting. In de bouwsector en de handel is het herstel weifelend. In de industrie blijven de hoge energiekosten en de internationale spanningen een hypotheek leggen op de toekomst. Voor productiebedrijven blijft het moeilijk om vooruit te plannen, zeker nu de gasprijzen de voorbije maanden opnieuw de hoogte zijn ingegaan en het gissen blijft naar het toekomstig energiebeleid.
De lichte groei van 1% die we dit jaar verwachten, schrijven we vooral toe aan de betere vooruitzichten in de dienstensectoren.
De lichte groei van 1% die we dit jaar verwachten, schrijven we dus vooral toe aan de betere vooruitzichten in de dienstensectoren die het gros van onze economische activiteit en tewerkstelling vertegenwoordigen. Die positieve vooruitzichten mogen ons niet blind maken voor de structurele handicaps waarmee onze industrie heeft af te rekenen. Die industrie mag dan minder zwaar doorwegen in de tewerkstellingsbalans, voor onze export en ons innovatiepotentieel blijft ze van uitermate groot belang, en op termijn dus ook voor de welvaart en de gezondheid van de dienstensectoren.
Consumptie en demografie
Ondanks de daling van het consumentenvertrouwen in januari, denken we dat de relatief gunstige arbeidsmarktvooruitzichten in de loop van dit jaar de bovenhand nemen en de consument zullen overtuigen om meer geld uit te geven. Dat zal nodig zijn om de verwachte groei effectief te realiseren, want van de investeringen en de export moeten we momenteel niet te veel verwachten.
Dat ondernemingen voorzichtig zijn met het laten gaan van medewerkers, valt niet alleen toe te schrijven aan de conjunctuur maar ook en vooral aan demografische ontwikkelingen. Er treden meer werknemers uit de arbeidsmarkt dan er jongeren intreden en dat blijft zo nog lange tijd. De schaarste aan talent is daarom een structureel probleem. Zelfs een milde recessie zou daar weinig aan veranderen. In de kmo-barometer blijven ‘het aantrekken van de juiste medewerkers’ en ‘het behouden van huidige medewerkers’ de belangrijkste hr-uitdagingen voor de komende zes maanden. Dat vertaalt zich ook in de plannen van bedrijven om niet massaal afscheid te nemen van talent. Integendeel, 43% van de kmo’s is van plan om bijkomende mensen aan te werven.
Tweelingtekort
Het spreekt voor zich dat het Belgische conjuncturele plaatje meer dan ooit afhankelijk is van internationale ontwikkelingen. De potentiële desastreuze effecten van het ‘Trumpisme’ zitten vooral langs de kant van de handel en de inflatie. Vooral Europa en ook onze eigen exportgerichte Vlaamse industrie zouden fel gebukt gaan onder een handelsoorlog met inflatie als een mogelijk neveneffect.
Het zogenaamde tweelingtekort in de VS – oplopend overheidstekort met groot handelsdeficit - creëert risico’s die verregaande gevolgen kunnen hebben voor de financiële markten. Donald Trump en co. kunnen zich veel permitteren maar ze kunnen niet voorbij aan een aantal wetmatigheden. De belangrijkste daarvan is dat het handelstekort en het overheidstekort onlosmakelijk zijn verbonden met het spaartekort. Amerika moet nu jaarlijks bijna een vijfde haar uitgaven lenen op de internationale markten. Ook die kruik gaat zolang te water tot ze barst.