Gert Peersman, econoom aan UGent, laat er overigens geen twijfel over bestaan: de automatische loonindexering is een slecht idee. En dat heeft veel te maken met timing. Gert Peersman: “Door ons systeem van automatische loonindexering stijgen bij ons de loonkosten net op het moment dat de inflatie begint op te lopen. We zagen al tijdens de oliecrisissen van de jaren ’70 wat er dan gebeurt.

Na de geopolitieke rust van de jaren negentig komen we in een periode van turbulentie terecht. We leven in een extreem geglobaliseerde wereld waar goederen, geld en data tussen landen stromen alsof politieke grenzen niet meer bestaan. Tegelijkertijd zien we dat die politieke grenzen terug belangrijk worden en dat creëert disruptie van economische stromen.

De perfecte storm

Het onverwacht snelle herstel van de wereldeconomie heeft in het voorbije jaar een perfecte voedingsbodem gecreëerd voor inflatie. Energie en grondstoffen veerden spectaculair terug van een historisch dieptepunt. De mentale shift inzake klimaattransitie duwde ook op de termijnmarkten de prijzen verder de hoogte in. De prijs van koolstof steeg met een veelvoud. Geopolitieke kwesties maken de puzzel nog complexer. Ondertussen werden producten en halffabricaten duurder als gevolg van wereldwijde logistieke problemen in de aanvoerketting.

Wie automatische loonindexering zegt, denkt automatisch aan de loonkostenevolutie. Die is van belang voor de concurrentiekracht van een kleine open en exportgerichte economie als de onze. Met de huidige inflatiecijfers gaat in ons collectief geheugen een belletje rinkelen dat doet terugdenken aan de nefaste loon-prijsspiraal van eind jaren zeventig. In korte tijd prijsde ons land zich toen uit de markt. Ondertussen werken we echter met de gezondheidsindex. Die weert volatiele elementen zoals de prijs van benzine en diesel, maar ook alcoholhoudende dranken en tabak.

De hoge inflatiecijfers in combinatie met onze automatische loonindexering wakkeren de vrees aan dat het met de Belgische concurrentiekracht snel de verkeerde kant zou kunnen opgaan. Slechte herinneringen aan de jaren 1970 en 1980 duiken weer op. Die vrees is vooralsnog ongegrond. Het indexeringsmechanisme werd sindsdien immers grondig hervormd. OESO-data wijzen bovendien uit dat onze loonkosten gelijke tred houden met onze belangrijkste handelspartners. Dat neemt uiteraard niet weg dat de lasten van de hoge inflatie vooral op de rug van het bedrijfsleven terechtkomen.