Werk niet te veel samen
Uit een onderzoek aan de Universiteit van Virginia blijkt dat kenniswerkers 70 tot 85% van hun tijd besteden aan (virtuele) interactie met anderen. Ze vergaderen en beantwoorden e-mails, maar ze reageren ook op berichten van ettelijke communicatieplatforms.
Internationalisering en digitale hyperconnectiviteit veranderen de manieren waarop mensen samenwerken. We zien al een evolutie van hiërarchisch ingestelde organisaties naar netwerkstructuren en dynamische teams. Deze evoluties verhogen het belang van interactie en samenwerking. Niet alleen binnen teams, maar ook tussen organisaties en externe partijen zoals consumenten.
Communicatieplatforms — zoals Slack, Chatter, Yammer of zelfs Whatsapp — maken samenwerking via digitale weg mogelijk. Maar die evolutie stelt zo haar uitdagingen. Door de veelheid aan samenwerkingsvormen en de bijhorende interactiviteit zitten werknemers quasi constant in collaboratiemodus.
Daar zijn twee problemen mee. Ten eerste leidt dit tot een staccato werkritme, waarin onze aandacht steeds onderbroken wordt. Onderzoek wijst uit dat we hierdoor langer doen over onze taken en dat multitasken nefast is voor de kwaliteit van ons werk.
Ten tweede blijft er tussen al die interactiviteit weinig tijd over voor wat Cal Newport van de universiteit van Georgetown ‘deep work’ noemt. Dergelijk ‘dieptewerk’ is een vorm van contemplatief werken waarin je je intellectuele capaciteiten volledig kan toeleggen op een bepaald probleem. Werk dat aandacht, concentratie en vaak ook afzondering vereist. Sommige medewerkers spenderen echter zoveel tijd aan interactie met anderen dat er hiervoor geen tijd overblijft.
"Al die interactiviteit laat weinig tijd over voor deep work."
Dat is jammer. In een kenniseconomie waarin werknemers vooral waarde creëren met hun cognitieve vaardigheden is dieptewerk minstens even noodzakelijk als samenwerking. Zeker, de kruisbestuiving van ideeën leidt tot nieuwe inzichten en betere ideeën. Maar er moeten wel eerst ideeën zijn, voor men ze kan uitwisselen. Die komen meestal niet voort uit vergaderingen of chatsessies. En ook niet altijd uit creatieve brainstormsessies. Oplossingen bedenken voor complexe uitdagingen vergt evenzeer individueel denkwerk zonder afleiding.
Het belang van dieptewerk zal ook niet afnemen. In de huidige industriële omwenteling zal slimme software steeds meer berekenbare cognitieve taken overnemen. Creatief en kritisch denkwerk is moeilijker te automatiseren. Ze vragen een vorm van twijfel en de wil om veronderstellingen in vraag te stellen. Je kan veel vragen aan de zoekmachine van Google of de Siri-app van Apple, maar hun eigen algoritme in vraag stellen, is toch van een andere orde. Complex en kritisch denkwerk behoren daarom tot de tien belangrijkste vaardigheden van de toekomst volgens het World Economic Forum. Samenwerking ook trouwens, laat dat duidelijk zijn, maar daarom niet constant.
Leidinggevenden en werknemers doen er dus goed aan de balans te bewaken tussen collaboratief en contemplatief werk. Zoals door gericht tijd voor de twee uit te trekken. Bijvoorbeeld, niet alleen vergaderingen inplannen, maar ook dieptewerk. Een gezonde balans tussen interactiviteit en proactief denkwerk zorgt ervoor dat een organisatie niet verloren gaat aan hyperactiviteit.