Project Papillon - ‘Tien jaar zonder zorgen’

BSH, dochteronderneming van Bosch, wil echt circulair worden en met de productie van haar apparaten maximaal inzetten op milieu en klimaat.

Als klassieke fabrikant heb je een probleem zolang je je toestellen verkoopt, weet Bruno Vermoesen, projectverantwoordelijke voor Papillon bij Bosch: “Wat we verkopen, staat thuis bij de eigenaar en verdwijnt uit ons gezichtsveld. Op wat er gebeurt met onze toestellen — vaak het verkeerde — hebben we geen invloed meer. We willen graag die invloed hebben over de volledige levensduur van onze apparaten. Dan kunnen we herstellen, stukken vervangen, toestellen terugnemen of een extra leven geven na het eerste. Dat kan leiden tot het recycleren of het hergebruiken van materialen en componenten, desnoods in een andere sector. De kringloop sluiten is moeilijk zolang je verkoopt.”

Eigenaar blijven

Als voorzitter van Recupel weet Bruno Vermoesen dat we in ons land een inzamelpercentage hebben van rond de 50%. Aangezien de helft van de apparaten verloren gaat, zocht hij binnen zijn bedrijf naar een model dat veel meer circulariteit mogelijk maakt, door eigenaar te blijven van de toestellen: “Dan kunnen we nadenken over andere concepten, die naar volledige circulariteit leiden. We gaan dan werken aan een langere levensduur en gemak van herstel. Als de apparaten van ons zijn, kunnen we de interventies optimaliseren en nadenken over het gebruik van andere, desnoods duurdere materialen. Die halen we er immers weer uit om te hergebruiken op het einde van de levensduur.”

Bosch zocht dus naar een ander model, waarbij het eigenaar blijft van zijn toestellen. En toen kruiste men het pad van Stefan Goemaere. Stefan werkt als specialist in energie-armoede bij SAAMO West-Vlaanderen, een organisatie die samen met mensen in armoede of uitsluiting zoekt naar structurele oplossingen voor de problemen die ze ervaren.

Hij stelde vast dat bij heel wat mensen in Vlaanderen een soort van energieschuld ontstond. Dat kan door de slechte kwaliteit van de woning zijn, maar ook door de manier waarop met energie wordt omgegaan. Niet zelden leidt het gebruik van verouderde toestellen tot een vorm van energie-armoede en veel te dure facturen. Stefan Goemare: “Mensen verliezen er veel geld door en hebben niet de middelen om nieuwe apparaten te kopen. Ik ging dus op zoek naar een manier waarop mensen in armoede toch over energiezuinige toestellen konden beschikken.”

Papillon

Door zijn contacten met schuldbemiddelaars ging Stefan Goemaere zoeken naar een soort van verhuur van die apparaten. Hij probeerde de sociale problematiek te combineren met het idee van een product als een dienst. “Ik trok met mijn sociaal businessplan naar Bosch en toen ik bij mijn tweede poging Bruno Vermoesen leerde kennen, werd ons Project Papillon geboren.” Voor Bosch was de samenwerking niet zo uitzonderlijk. Ook al werkt de privésector niet zo vaak samen met de sociale sector, Bosch had reeds sedert 2007 een samenwerking met de kringloopsector. Het begon in één Waalse winkel, waar afgedankte of teruggekeerde apparaten opnieuw werden opgeknapt en verkocht. De samenwerking werd in 2015 uitgebreid naar alle kringloopwinkels. Bosch leidt ook gratis hun techniekers op.

Daarom was het voor Vermoesen niet meteen vreemd om met SAAMO in zee te gaan, getuigt de projectleider: “Het sociale luik zit in het DNA van ons bedrijf. BSH Home Appliances is een 100% dochter van Robert Bosch, dat dan weer voor 94% in handen is van een stichting die actief is in sociaal werk. Ondanks onze 400.000 werknemers en een omzet van 78 miljard euro zijn we niet beursgenoteerd. Het project Papillon, met zijn drie dimensies — economisch, milieu en sociaal — past perfect binnen onze context. Dat betekent niet dat we dit soort projecten uit barmhartigheid doen. SAAMO weet en aanvaardt dat we winst maken op dit soort activiteiten. Dat moet wel als we verder onderzoek willen doen en investeren in circulariteit. We hebben winstmarges nodig om ons bedrijf en dit soort projecten levend te houden.”

Lees het volledige artikel in het maartnummer van Ondernemen.