Nu moet de overheid investeren
Voor Professor Paul De Grauwe is de huidige gezondheidscrisis een extreem maar ook typisch voorbeeld van een situatie waarin de overheid de economie moet redden. En ze doet dat terecht door massaal veel geld ter beschikking te stellen. We bespraken een aantal aspecten samen met Geert Janssens, hoofdeconoom van ETION.
Paul De Grauwe: "We zitten met een systeemschok. We kunnen de dreigende implosie van de economie niet laten gebeuren. Als je duizenden bedrijven over kop laat gaan en miljoenen mensen werkloos laat worden, vernietig je het economisch weefsel, zoals men dat in de jaren ’30 wél liet gebeuren. Vergeten we niet dat nazi-Duitsland groeide in de nasleep van die catastrofe. Het marktsysteem is dus broos en je kan dat enkel rechthouden door een overheid die alle middelen inzet, inclusief de geldpers. Zal dat leiden tot hyperinflatie? Absoluut niet. Hyperinflatie krijg je als zwakke politieke systemen niet in staat zijn om jaren aan een stuk budgettaire tekorten te financieren op orthodoxe wijze (zonder geldcreatie; nvdr). Maar nu treden we op tegen een éénmalige schok. We zorgen voor liquiditeit die bedrijven overeind houdt, maar zodra die pandemie uitgewoed is, stop je daar ook mee. Mocht de Centrale Bank dat beleid blijven voortzetten, dan ontstaat er een probleem, maar dat zal ze niet doen. Kan er wat inflatie komen? Misschien wel, maar dat hoeft geen catastrofe te zijn. In de jaren ’70 was ze bij momenten hoger dan 10 procent. Ik denk dat het nu niet zover zal komen, maar uitsluiten kan je dat niet. Maar dat is een kleine prijs om het economisch huis te redden."
Kan er wat inflatie komen? Misschien wel, maar dat hoeft geen catastrofe te zijn.
Geert Janssens: "Ik zie veel gelijkenissen met een oorlog. Het is geen toeval dat de Bank of England tijdens WOI doelbewust intervenieerde in de markt van overheidspapier om de oorlog te financieren. De Amerikaanse centrale bank FED deed dat tijdens WOII en hield de rente kunstmatig laag om de kosten van de oorlog te drukken. Dat het publiek vandaag weinig vertrouwen heeft in deze manier van werken, komt mede doordat er in het publieke debat te weinig wordt uitgelegd dat er een verschil is met de bankencrisis van eind 2008 of de dotcomcrisis (eind jaren ‘90). Dat is begrijpelijk, want de financiële crisis werd voor een deel mee veroorzaakt door soepel monetair beleid. Ook de dotcomcrisis was er al een voorbeeld van."
"Deze pandemie overkomt ons echter als een externe ramp en niemand is hiervoor rechtstreeks verantwoordelijk. In 2020 sloeg COVID-19 een krater van meer dan 30 miljard euro in onze welvaart. Deze pandemie veroorzaakt dit welvaartsverlies en dat is een ongeluk dat ons overkomt. We moeten het gat in onze welvaart dan ook dichtgooien om te vermijden dat we terechtkomen in een neerwaartse spiraal. Mocht de schuldgraad van onze overheid slechts 60% zijn geweest, dan was dat een stuk makkelijker, maar gedane zaken nemen geen keer. De huidige, door schuld gefinancierde overheidstekorten zijn noodzakelijk en dat moeten we beter uitleggen aan de bevolking. Helaas valt zo’n verklaring tussen extreme opinies van voor- en tegenstanders van monetaire financiering."
- Lees het volledige artikel in het maartnummer van Ondernemen [PDF, 5 blz.,182 kB].