Leidt AI in gezondheidszorg tot meer menselijkheid?

7:00 uur. De wekker gaat, je sloft naar de badkamer. Terwijl je de slaap uit je ogen wrijft en je je tanden poetst, komt de eerste melding op je smartphone binnen. Je gezondheidsassistent Klara, met de raad om wat extra vitamine C bij het ontbijt te nemen. De sensor in je tandenborstel stelde een tekort vast. Klara suggereert ook om het wat rustiger aan te doen. De retina-scan in de spiegel en de inhoud van je smart toilet geven een gevaarlijk hoog stressniveau aan. Gecombineerd met een analyse van de aanslagen op je computerklavier komt ze tot de conclusie dat je risico op een burn-out verhoogd is. Voor deze middag plant Klara dus alvast een lange boswandeling in. Ze vraagt nog om met je smartphone snel een scan te maken van je maag en boekt alvast een afspraak in met je gastro-enteroloog om het resultaat te bespreken.

Klinkt dit veraf? Nochtans, zo kan onze geneeskunde er binnen enkele jaren al uitzien. Artificiële intelligentie (AI) belooft de gezondheidszorg revolutionair te veranderen. Algoritmen kunnen nu al dikwijls adequater medische beelden analyseren dan radiologen. Smartphones kunnen gebruikt worden voor echografieën. Start-ups ontwikkelen algoritmen die je gemoedstoestand vaststellen op basis van je berichten op sociale media, je spraak, ademhaling, fysieke activiteit, gezichtsherkenning, hartslag… Bedrijven als ZOE brengen je metabolisme in kaart door een analyse van stalen en een aantal eenvoudige tests en geven je vervolgens geïndividualiseerd voedingsadvies. De app Virta helpt diabetespatiënten gezonder te leven…

Falend gezondheidssysteem

Dr. Eric Topol, auteur van Deep Medecine, is ervan overtuigd dat AI een middel kan zijn om een falend gezondheidssysteem terug op het goede pad te krijgen.

Volgens hem is de relatie tussen patiënten en dokters geërodeerd. Artsen hebben nog amper tijd voor patiënten: in de VS duurt een gemiddeld doktersbezoek 7 minuten. Dat is nefast voor de persoonlijke connectie met de patiënt. Die suboptimale zorg leidt in Amerika tot 12 miljoen verkeerde diagnoses per jaar. En dokters die almaar meer aan het scherm en klavier gekluisterd zijn, worden steeds vaker geconfronteerd met burn-outs. AI kan artsen meer tijd geven door hen te ondersteunen bij hun analyses en rapportering. Dat betekent een betere zorg en het brengt dokters terug naar de essentie van hun beroep: patiënten helpen.

AI kan een middel zijn om een falend gezondheidssysteem terug op het goede pad te krijgen.

Ook kan de hoge kostprijs van de gezondheidszorg teruggedrongen worden dankzij nieuwe technologie. Topol ziet ziekenhuizen op termijn verdwijnen: patiënten zullen thuis verblijven en vanop afstand en masse gemonitord worden. Ziekenhuizen zijn er dan enkel nog voor operaties en intensieve zorgen.

Medische data

België staat op het vlak van patiëntendossiers een pak verder dan de VS, waar heel veel medische data verspreid zitten bij verschillende dienstverleners. De medische data van alle Belgen worden gecentraliseerd in het online gezondheidsportaal ‘mijngezondheid.be’. Voorlopig is het met de huidige AI nog niet mogelijk om die niet-gestandaardiseerde patiëntendossiers te analyseren. Maar het geeft artsen wel toegang tot de volledige ziektegeschiedenis van hun patiënten, wat zorgt voor correctere diagnoses en behandelingen. Bovendien vermindert het de financiële druk op de gezondheidszorg omdat onderzoeken niet nodeloos moeten worden herhaald.

Het Belgische model geeft patiënten de vrijheid om als copiloot mee de koers van hun persoonlijke gezondheidszorg te bepalen. In een volgende fase zal de patiënt zelf de gegevens kunnen verbeteren of toevoegen in zijn dossier. Proefprojecten tonen aan dat zowel artsen als patiënten dit een positieve evolutie vinden. De kwaliteit van de data wordt erdoor verbeterd, wat essentieel is voor AI-toepassingen die deze data gebruiken.

Gegevens toevoegen kan door het systematisch verzamelen van data van fitbits, smartphones, zelftests en gegevens die we invullen op gezondheidsapps. Algoritmen kunnen op basis daarvan aanbevelingen doen over de noodzaak van verder onderzoek. Het kan de relatie tussen dokter en patiënt sterk veranderen.

Patiënten zullen gewapend zijn met preliminaire analyses en veel gerichter vragen kunnen stellen. Als de arts een fout maakt in zijn verslag, zullen ze die zelf kunnen rechtzetten. Telemedicine, geneeskunde op afstand, wordt eenvoudiger, waardoor je als patiënt sneller een specifieke specialist kan consulteren, over landsgrenzen heen.

Lees het volledige artikel in het juninummer van Ondernemen.