Fredo De Smet: juiste taal vinden om te veranderen

“We kunnen de noodzakelijke veranderingen in de maatschappij alleen op gang brengen door een boodschap te brengen die de mensen niet afschrikt. Het mag geen anti-verhaal worden, want de nood is hoog. We moeten nu actie ondernemen om op de lange termijn veranderingen te realiseren”, zegt Fredo De Smet.

“Langetermijndenken is echt broodnodig, want de uitdagingen waar we vandaag mee te maken hebben, zijn simpelweg te groot en kunnen we niet oplossen op de korte termijn. Denk aan een wetgevend kader rond AI, de crisis van de mentale gezondheid, een onderwijssysteem uit de vorige eeuw, de klimaatverandering en de migratiestromen die daarvan het gevolg zullen zijn… Het zijn stuk voor stuk grote transformaties die we allemaal erkennen. Toch gaan we ze uit de weg, terwijl we ze juist dringend moeten aanpakken. Voor mij leidt die analyse naar een duidelijke doelstelling op de lange termijn. Maar het is mijn overtuiging dat we meer moeten oefenen in het zetten van de tussenstappen. Vaak willen we te snel van A naar C gaan en vergeten we om eerst langs B te passeren”, zegt Fredo De Smet.

22nd Century Renaissance

Fredo De Smet heeft in 2018 al een boek geschreven: Artificial Stupidity. Handleiding voor digitale humanisten. Hij werkt nu aan zijn volgende uitgave met als werktitel 22nd Century Renaissance. “Voor mij staat de renaissance in het teken van de hoop: hoop op een bloeiende toekomst voor mens en planeet. Ik ging in Rome op zoek naar de ware betekenis van het concept renaissance. Oog in oog met de Tempietto van Bramante (ontwerper van Sint-Pietersbasiliek, nvdr) werd ik eraan herinnerd dat renaissance letterlijk wedergeboorte betekent. In het Italië van de 15de eeuw was dat de wedergeboorte van de kennis en kunde van de oude Romeinen. De combinatie van de klassieke kennis met innovaties en ontdekkingen leidde tot een perspectiefwissel, tot een andere kijk om de wereld te benaderen en te begrijpen. De mens kwam centraal te staan. Een dergelijke wedergeboorte hebben we nu ook nodig.”

Voor een mentaliteitswijziging moet je de verbeelding aan het werk zetten.

“De perspectiefwissel waar we vandaag voor staan, zal over onze relatie met de natuur gaan. In plaats van onszelf boven de natuur te zetten, moeten we er weer deel van worden. We staan in verbinding met onze omgeving. We zijn natuur.”

Als je de analogie van de renaissance doortrekt, moet je ook besluiten dat we nu in het equivalent van de middeleeuwen leven. Fredo De Smet maakt hoe dan ook een heel strenge analyse van de bestaande situatie. “Het huidige economische systeem is dood. Iedereen ziet dat we niet eindeloos kunnen blijven groeien. Die analyse is niet nieuw en werd eerder al gemaakt, onder andere door de klimaatactivisten. “Maar zij krijgen hun boodschap niet verkocht aan beleidsmakers en bedrijfsleiders. Hun verhaal stoot veel mensen af en creëert weerstand. Dat werkt niet. Daarom is er nood aan een taal om die boodschap over te brengen. We moeten tot een mentaliteitswijziging komen en daarvoor moet je de verbeelding van de mensen aan het werk zetten. Centraal in mijn overwegingen is de bekommernis voor onze kinderen en kleinkinderen. Hoe zal hun dagelijkse werkelijkheid eruitzien als ze straks even oud zijn als wij nu? Ik vraag mensen die ik ontmoet, om zelf ook dit gedachte-experiment te doen. Op die manier bekijken ze de problematiek vanuit een nieuw perspectief. Alleen zo zullen mensen in actie komen om die langetermijndoelstelling ook te halen.”

Lees het volledige artikel in het septembernummer van Ondernemen.