“Bedrijven hebben ‘goesting’ om de eerste stappen te zetten”
Tal van bedrijven zetten de stap naar circulaire economie. Dat doen ze door hun product te veranderen, anders naar de keten te kijken of hun producten als diensten aan te bieden. Een van de knelpunten is de investeringsbereidheid, zeggen zowel Brigitte Mouligneau (Vlaanderen Circulair) als Katelijne Norga (Susanova).
“De circulaire economie is geen doel op zich, maar een nieuwe aanpak om een meer duurzame economie en samenleving te bereiken”, steekt Brigitte Mouligneau, transitiemanager van Vlaanderen Circulair, van wal. Vlaanderen Circulair is een partnerschap van bedrijven, overheden, het middenveld en de kenniswereld. “De circulaire economie is een antwoord op de klimaatdoelstellingen en op de duurzaamheidsafspraken van de Sustainable Development Goals (SDG). Essentieel is ervoor zorgen dat we niet al onze hulpbronnen uitputten. Het gaat over besparen op het vlak van grondstoffen, energie, water, natuur en voedsel. Hiervoor passen we diverse strategieën toe: de deeleconomie, inzetten op recyclage en hergebruik, of ecodesign toepassen in producten en diensten zodat ze niet alleen minder verbruiken, maar zodat ook de levensduur ervan verlengd wordt.”
Katelijne Norga, hoofdredacteur en uitgever van Susanova, een mediaplatform voor de groene economie in Vlaanderen, is het daar volledig mee eens. Volgens haar staat het circulaire in dienst van de duurzaamheid. “We willen komen tot gesloten kringlopen. Om even de advocaat van de duivel te spelen: een bedrijf kan circulair zijn zonder duurzaam te zijn. Een extreem voorbeeld: een onethische sector, zoals de wapenindustrie, kan materialen recycleren, maar is daarom nog niet duurzaam.”
“We produceren veel plastic, maar daardoor hebben we ook een groot potentieel om over te stappen naar recyclage.” (Brigitte Mouligneau)
ETION: Hoe ver staan bedrijven in Vlaanderen al op het vlak van circulaire economie?
Brigitte Mouligneau: “De voorbije jaren hebben we veel geïnvesteerd in het sensibiliseren van bedrijven, via talloze lezingen op conferenties en het organiseren van bootcamps en trainingen voor verschillende sectoren. We zijn voorbij de eerste fase van sensibiliseren. Je voelt dat de bedrijven echt de goesting hebben om dit aan te pakken. Ze vragen naar de juiste tools en instrumenten om bijvoorbeeld de levensduur van gebouwen en materialen te verlengen. Mensen die actie ondernemen, hebben we nu nodig.”
“Zelf hebben we enkele succesvolle ‘Green Deal’-netwerken gelanceerd, bijvoorbeeld op het vlak van aankoop. Aankopers van producten vragen nu meer circulaire oplossingen. Wanneer grote aankopers, zoals het Vlaams Facilitair Bedrijf, overtuigd zijn om circulaire meubelen te kopen, dan veroorzaakt dat een enorme schok op de markt. Zo’n ‘Green Deal’-netwerk is er ook voor de bouwsector. Ongeveer driehonderd organisaties hebben de stap al gezet. We experimenteren en bekijken samen de knelpunten en de systemische fouten, zodat circulair bouwen de standaard kan worden. Hoe worden materialen en infrastructuur beter (her)gebruikt? Moet alles in het gebouw aangekocht worden of werken we beter met product- dienstsystemen (pay-per-use, lease/servicecontracten)? Nu komt het erop aan om de leerlessen goed te capteren, te kijken naar de best practices, hoe zij het hebben aangepakt en welke tools en instrumenten ze daarvoor nodig hadden. Er komen heel wat projectvoorstellen binnen die gericht zijn op de scholenbouw, sociale huisvesting en de gewone woningmarkt. Dat is bemoedigend.”
“Je ziet echt bedrijven opstaan die de circulaire economie aangrijpen als een kans, van start-ups tot multinationals.”
Katelijne Norga: “Toch blijft het belangrijk om bedrijven te sensibiliseren. Er gebeurt veel meer dan organisaties beseffen. Het uitwisselen van kennis is essentieel en dat mag niet alleen binnen de muren van de pionierende ondernemingen gebeuren. We zien heel wat boeiende initiatieven, bijvoorbeeld in de bouwsector die voor de grootste afvalstroom zorgt.”
“Maar ook in andere sectoren staat de circulaire economie steeds hoger op de agenda. Je ziet echt bedrijven opstaan die de circulaire economie aangrijpen als een kans, van start-ups tot multinationals. Staalreus ArcelorMittal bijvoorbeeld bouwt in Gent een installatie om de koolstof uit hun rookgassen om te vormen tot bio-ethanol dat, ter vervanging van fossiele grondstoffen, gebruikt kan worden om plastics te maken. De Antwerpse start-up Yuma Labs lanceerde deze zomer een collectie zonnebrillen die op het einde van hun leven volledig gedemonteerd kunnen worden en gerecycleerd worden tot nieuwe zonnebrillen.”
- Lees het volledige artikel in Ondernemen, oktober 2020 [PDF, 4 blz., 184 kB].
