illustratie genetische manipulatie

Het einde van seks?

In ETION’s Flight to the Future keken we samen met Jamie Metzl, auteur van ‘Hacking Darwin’, naar onze genetische toekomst. DNA kent steeds minder geheimen en wetenschappers worden alsmaar beter in het veranderen onze genetische code. Hoe gaat genetische manipulatie de fundering van ons leven veranderen?

De uitvinding van seks

Iets meer dan een miljard jaar geleden werd seks uitgevonden: twee cellen wisselden voor het eerst DNA uit om een nieuwe cel te creëren. Vóór de uitvinding van seks plantten organismen zich voort door zichzelf te dupliceren, te klonen. Elk nieuw organisme wordt dan een exacte kopie van zijn voorouders. Wanneer organismen zichzelf klonen, evolueren ze extreem traag. Nieuwe variaties ontstaan enkel wanneer er in het kloonproces een foutje gebeurt. Jezelf reproduceren is dan ook een prima manier om jezelf voort te planten als de omgeving waarin je leeft constant blijft. Maar doorheen de geschiedenis is die omgeving steeds aan grote veranderingen onderhevig geweest. In een snel veranderende omgeving is het handig dat je je als organisme veel sneller kan aanpassen aan je omgeving. Seks gaf het evolutieproces een enorme boost. Bij seksuele voortplanting geeft de ouder niet zijn volledige set genen door aan zijn kinderen, maar slechts de helft. De andere helft komt van een tweede ouder. Hierdoor ontstaat de genetische recombinatie. Dit creëert een veelheid van nieuwe combinaties van genen. De organismen die het pakket genen hebben dat het meest aangepast is aan de omgeving, zullen dan dominant worden. Dit was het begin van de Darwinistische evolutie die de basis is van onze eigen soort, de mens.

Genetische manipulatie

Genetische manipulatie van cellen is geen nieuwigheid. Genetisch Gemanipuleerde Organismen (GMO’s) worden ontwikkeld om gewassen weerbaarder te maken tegen ziektes, om ervoor te zorgen dat ze meer voedsel opbrengen en meer voedingsstoffen bevatten. Synthetisch ontwikkeld Messenger RNA vormt momenteel de basis van de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus. Gentherapie wordt gebruikt om bepaalde vormen van blindheid te genezen. Nieuwe genbehandelingen worden ontwikkeld om een antwoord te bieden op tot nu toe ongeneeslijke ziekten als kanker en de ziekte van Parkinson. Deze behandelingen hebben één ding gemeen: ze beïnvloeden enkel zogenaamd ‘somatische’ cellen, wat ervoor zorgt dat eventuele veranderingen aan cellen niet erfelijk zijn. Veranderingen in cellen van behandelde patiënten worden dus niet overgedragen naar hun kinderen. De genetische manipulatie van voedsel en gentherapie hebben dus geen invloed op hoe we (genetisch) als soort verder zullen ontwikkelen. Maar daar zou wel eens snel verandering in kunnen komen.

Eens je door embryoselectie verschillende ziektes systematisch kan uitsluiten, wordt voortplanting door seks een vorm van Russische roulette.

Onze genetische toekomst

Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen op komst in de genetische toepassingen die een invloed kunnen hebben op hoe we als mens verder zullen evolueren. Jamie Metzl beschrijft in zijn boek ‘Hacking Darwin’ drie grote mogelijke stappen.

Lees het volledige artikel in het septembernummer van Ondernemen.