“Economie en zingeving hoeven elkaar niet uit te sluiten”

Fotograaf
Johan Martens

Mensen hebben behoefte aan zingeving en betekenis. Ook op het werk, dat een bron is van zelfontplooiing en sociaal contact. “De werkgever kan daar een verschil maken, zowel positief als negatief”, zegt professor Ignaas Devisch, een van de gastsprekers op het ETION Forum over de betekeniseconomie (16 september, Gent).

Zingeving is vandaag meer dan ooit belangrijk. Voor heel wat mensen zijn de klassieke zingevingssystemen weggevallen. “Lange tijd was er een tendens dat we ons ook wel zonder zingeving konden beredderen”, zegt Ignaas Devisch, professor in de filosofie, medische filosofie en ethiek aan de UGent. “Maar het grote aanbod cursussen en workshops rond zingeving en spiritualiteit wijst op het tegendeel. Er is een enorme nood, zelfs bijna een hunker, om zin te geven aan wat je doet, aan je bestaan. Als mens kunnen we niet of nauwelijks zonder zingeving. Het idee dat het allemaal zinloos is, is een redelijk ondraaglijke gedachte.”

De belangrijkste bron van zingeving ziet Devisch in sociale relaties, met daaraan gekoppeld het mechanisme van erkenning. “We hebben een duidelijke basisbehoefte om door anderen erkend te worden voor wat we doen. Het is lastig om alleen voor de spiegel te staan en te zeggen hoe geniaal je bent.” Daarnaast zijn mensen ook verbonden met een bredere omgeving: met de natuur, een volk, de wereld, de kosmos. “Er zijn heel wat variaties. Het idee dat er helemaal niets zou zijn, is voor veel mensen een lastig gegeven. Je moet daarom niet gelovig zijn, maar wat je doet, moet op een of andere manier een betekenis hebben of perspectief krijgen.”

Zingeving op het werk

Onderzoek van ETION en Acerta toont aan dat zowel werkgevers als werknemers groot belang hechten aan zingeving op het werk. Werk is een bron van zelfontplooiing, sociaal contact en een bijdrage aan het grotere geheel. Economie en zingeving hoeven elkaar niet uit te sluiten. “Een goede zaak dat dit eindelijk wordt erkend, want het is te lang onderbelicht geweest”, legt Devisch uit. “Het zou ook volkomen absurd zijn mochten we geen zingeving verbinden aan onze job, zeker als je berekent hoeveel jaar we aan ons werk spenderen.”

“Ook positieve gezondheid helpt om een betekenisvol leven te leiden.”