Naar depolarisering

Opinie van Karin Heremans

Ik begon als directeur van het GO! Koninklijk Atheneum in Antwerpen exact tien dagen na 9/11. Leraars en leerlingen waren op één dag tijd elkaars vijand geworden.

Vanuit de wetenschap dat je in crisissen naar het gemeenschappelijke moet gaan, zochten we naar iets universeels, om de leerlingen te verbinden. Alle leerlingen hebben een afkeer van geweld en terreur. Daarom namen we de aanslagen op de WTC Towers wel als rechtstreekse aanleiding, maar hielden we een minuut stilte voor àlle slachtoffers ter wereld van geweld en terreur. Dat werd een geweldig moment waarbij de verbondenheid in verscheidenheid de basis werd voor de beleidsvisie.

“Door uit te vergroten wat is misgelopen, maken ze onze jongeren haatdragend en weken ze hen los uit onze gemeenschap.”

Infiltratie

Na 9/11 volgden nog een tweede en een derde piek van onrust. De tweede kwam er in 2008 met de grote discussie rond de hoofddoeken. Door de infiltratie van Sharia4Belgium in onze stad werden tal van dingen onder het mom van godsdienstvrijheid in vraag gesteld. Ik besefte pas achteraf dat de infiltratie zo sterk was en dat latere Syriëstrijders toen bij mij waren komen onderhandelen. Het was dan ook het vertrek van de eerste Syriëstrijder die bij ons de derde piek van onrust inleidde. Ondertussen voelen we die dingen goed aan en beseffen we beter hoe groot de impact van sociale media is.

Laat het duidelijk zijn dat je als directeur — en dus ook in je bedrijf als ondernemer — die zaken bespreekbaar moet maken. Je moet durven een preventiebeleid op poten zetten en uitvoeren. Al kan je dat niet alleen. Gedeeld leiderschap in functie van een gedeelde visie zijn even noodzakelijk als de steun van social care, politie, de overheid, ngo’s, een netwerk van deskundige practitioners.

Focussen op het midden

We willen vooral depolariseren en verbinden. We focussen op het midden, we stigmatiseren geen hele gemeenschap. Zo wapenen we ons tegen het gevaarlijk discours dat Trump, Wilders en Le Pen vandaag voeren. Zij belichamen het extremistisch discours dat de groomers van IS al jaren voeren. Door uit te vergroten wat is misgelopen, maken ze onze jongeren haatdragend en proberen ze hen los te weken uit onze gemeenschap.

Natuurlijk is er kansarmoede en natuurlijk is er schoolse achterstand bij sommige groepen. Daarom is het belangrijk dat extremistisch discours te negeren en onze jongeren constructieve oplossingen aan te reiken om het te maken in onze samenleving, bijvoorbeeld via rolmodellen. We moeten de clash tussen de extremen vermijden door te focussen op een gedeelde sokkel basiswaarden en wat ik noem het boosten van het midden. Dat is het zoeken naar oplossingen in gezamenlijke activiteiten, sport, cultuur, samen leren, leven en dingen doen, tegen het extremisme in.