Hoe Rusland steeds meer een vazalstaat van China wordt

Opinie van Hans Diels (Het Belang van Limburg, 24 september 2022)

Tijdens hun vorige ontmoeting in februari sloten ze een ‘partnerschap zonder grenzen’. Dat werd al snel vergeleken met de relatie tussen Duitsland en Japan voor de Tweede Wereldoorlog. Er was sprake van een nieuwe wereldorde. Een half jaar later kunnen we dat beeld toch bijstellen.

Gemeenschappelijke vijand

Het partnerschap tussen Rusland en China is gebaseerd op verzet tegen een door de VS geleide wereld. Een snelle overwinning in Oekraïne had daartoe bijgedragen. Maar het aanslepende conflict toont vooral de zwakte van Rusland. Daarenboven leidde het conflict, tegen alle verwachtingen in, tot een versterking van het Westen dat eenstemmig en besluitvaardig reageerde met massale sancties tegen Rusland en militaire steun voor Oekraïne. Hier worden de Chinezen ook niet bepaald blij van.

Opportunisme

Momenteel steunt China Rusland voornamelijk door Russische olie te kopen en zo de Russische oorlogskas te spijzen. Maar dat doen de Chinezen vooral omdat Rusland een lage prijs moet geven om zijn olie te kunnen verkopen. Voor de rest is China eerder beducht om veel zaken te doen met Rusland uit schrik om de Westerse sanctieregimes te overtreden en zelf in het vizier te komen.

Het ‘partnerschap zonder grenzen’ blijkt ook diplomatiek niet onvoorwaardelijk te zijn. Zo sprak de Chinese president vorige week zelfs zijn bezorgdheid uit over het conflict.

Gemeenschappelijke vijand, verdeelde belangen

De belangen van China en Rusland lopen ook niet altijd helemaal gelijk. Dat bleek toen Xi Jinping tijdens de topontmoeting zijn steun uitsprak voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van gastland Kazachstan. Aangezien die dreiging enkel van Rusland komt, was dit een duidelijke waarschuwing aan Poetin.

China zal, zoals het altijd doet, die afhankelijkheid economisch en politiek optimaal benutten.

Rusland vazalstaat

Rusland toonde zich volkomen onbetrouwbaar als Europese energieleverancier en zal zijn marktaandeel in de Europese energiemarkt niet snel terugwinnen. Rusland wordt zo zeer afhankelijk van China voor zijn energie-export. En zolang de sancties tegen Rusland van kracht blijven, zal het ook voor de import van steeds meer producten afhankelijk worden van China. En China zal, zoals het altijd doet, die afhankelijkheid economisch en politiek optimaal benutten.

In plaats van een sterk en evenwichtig partnerschap dat een nieuwe wereldorde creëert, wordt Rusland meer en meer een vazalstaat van China.