Het rijk der vrouwelijkheid
Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag betuigde een groot deel van de wereld gisteren haar solidariteit met vrouwen. Kansenongelijkheid, discriminatie of mishandeling van vrouwen wordt dan terecht aan de kaak gesteld. Ook in de ondernemerswereld.
Zo zijn vrouwen nog vaak ondervertegenwoordigd in topposities en zijn ondernemers vaak mannen. Daar komt misschien nog niet zo snel verandering in. Volgens de Europese Startup Monitor in 2016 is slechts 11% van de start-ups in België opgericht door een vrouw. In Europa is dat om en bij de 15%. Er is dus nog werk aan de winkel.
"Voor alle duidelijkheid: die nood aan vrouwelijkheid hoeft niet noodzakelijk van vrouwen te komen."
Naast die terechte bekommernis voor meer vrouwen aan de top, nodigt Vrouwendag ook uit om stil te staan bij het belang van vrouwelijkheid in de bedrijfswereld. Vrouwelijkheid is niet hetzelfde als vrouw zijn. De duizenden jaren oude Chinese begrippen yin en yang maken dit duidelijk. Yin verwijst naar het vrouwelijke, het ontvangende, het donkere, het passieve. Yang naar het mannelijke, het lichte, het gevende, het actieve.
Het westerse dualiteitsdenken neigt deze begrippen hiërarchisch te bekijken als zijnde positief tegenover negatief, superieur versus ondergeschikt. Dat doet de oorspronkelijke betekenis van deze termen oneer aan. Yin en yang zijn evenwaardige complementaire concepten die elkaar mogelijk maken. Het ene heeft het andere nodig. Geen dag zonder nacht, geen zacht zonder hard, geen stil zonder luid. De tegengestelden vormen een eenheid en geen ‘of-of’-dualiteit waartussen het makkelijk kiezen is.
Ook de bedrijfswereld heeft baat bij een gezonde balans van waarden: inspanning versus ontspanning, stabiliteit versus wendbaarheid, vrijheid versus controle,… Wat dat betreft, hebben organisaties niet alleen meer vrouwen nodig maar ook voldoende vrouwelijkheid. Voldoende zachtheid om soms harde beslissingen te begeleiden. Denk aan een noodzakelijke herstructurering: een ontslag zal altijd moeilijk zijn, maar de communicatie en begeleiding errond kunnen een groot verschil maken.
Voor alle duidelijkheid: die nood aan vrouwelijkheid hoeft niet noodzakelijk van vrouwen te komen. Het gaat er niet om dat enkel mannen daadkrachtig zijn en vrouwen zorgend. Het gaat erom dat er een goede balans bestaat tussen mannelijke en vrouwelijke waarden in een organisatie. Beide kunnen zowel van mannen als van vrouwen komen.
Zo valt het op dat de mannelijke CEO’s van ondernemingen die bekend staan om hun mensgerichte bedrijfsvoering, vaak termen gebruiken die je als ‘yin’ zou kunnen bestempelen. Wouter Torfs deed in een recent interview met “zwijgen is geen optie” een oproep tot meer zachtheid in de bedrijfswereld. Joost Callens van Durabrik, dat al diverse prijzen won voor zijn personeelsbeleid, breekt een lans voor kwetsbaarheid in leiderschap. Heidi Van Herweghe, de HR-manager van Boss Paints, schreef het winnen van de HR-Ambassadeur Award 2016 toe aan “de zorg voor onze harde werkers” met onder meer flexibele werktijden en ondersteuning in work-life-initiatieven (Jobat 5/11/2016).
De genoemde bedrijven zijn stuk voor stuk succesvolle rendabele bedrijven. Het toont dat inzetten op vrouwelijke waarden loont. Laat de voorbije Vrouwendag dus ook een pleidooi zijn voor meer vrouwelijkheid in de bestuurskamers.