Groeivertraging ja; recessie nee

De beurzen voorspelden negen van de laatste vijf recessies. Het is een bekende grap van wijlen Paul Samuelson, Nobelprijswinnaar Economie in 1970 en medegrondlegger van de moderne economische wetenschap. Financiële markten zijn meer volatiel dan de fundamenten waarop ze zouden moeten steunen. Vanaf het jaarbegin gemeten, staan nagenoeg alle westerse beurzen in het rood. De laatste maanden gingen de indices fors onderuit, samen met het sentiment van beleggers en investeerders.

Er zijn echter nog andere onheilspellende tekenen. Er is bijvoorbeeld de omgekeerde rentecurve. In de VS ligt de rente op korte termijn hoger dan de lange rente (althans voor sommige looptijden). In het verleden was dit vaak een voorbode van een recessie. Tal van andere indicatoren wijzen evenzeer op een serieuze groeivertraging. Ook in eigen land zakte het consumentvertrouwen begin deze week nog naar het laagste niveau in twee jaar. Consumenten verwachten een algemene verslechtering van de economische situatie. De aanhoudende berichtgeving over brexit en de capriolen van Trump doen er geen goed aan. Het producentenvertrouwen hield de voorbije maanden stand, maar er rijzen om dezelfde redenen heel wat twijfels. Inmiddels kreeg de wereldhandel de voorbije maanden reeds een flinke deuk. De handelsoorlog zet exporteurs in China en Duitsland onder druk.

Hoe ernstig moeten we deze bedreigingen nemen? Blijft het bij een groeivertraging of zakken we dieper weg en zit er een heuse recessie aan te komen? Een recessie betekent in theorie minstens twee opeenvolgende kwartalen negatieve groei. De geschiedenis leert dat economen recessies veel te laat begrijpen. Economen houden vast aan de status quo, en die is dat de economie doorgaans traag en gestaag groeit om dan plots naar beneden te duiken. Tegen de tijd dat men doorheeft dat er zo’n negatief kantelmoment is geweest, zit men reeds diep onder nul. Staat dit ons nu ook te wachten?

Tijdens onze Outlook-sessies hebben we gewezen op de grote onzekerheden. Een ontspanning tussen de VS en China inzake de handelsoorlog zou heel veel munitie wegnemen. De zachte brexit die Theresa May er probeert door te krijgen, zou inwerken als een helende olie op een etterende wonde. Dat geldt ook voor een koerswijziging vanwege de Italiaanse regering in de richting van meer begrotingsdiscipline. Ondertussen blijft het ook uitkijken voor verhoogde instabiliteit in de financiële wereld. Waar is de massale geldcreatie neergedaald? Heeft ze zich vastgezet in verkeerde en onproductieve projecten? Dan krijgen we binnenkort de rekening gepresenteerd, wanneer die projecten niet de gewenste cashflow genereren. Hetzelfde gevaar doet zich voor in China en India waar veel te gul met kredieten werd gegooid naar twijfelachtige projecten.

Een analyse van ‘The Economist’ afgelopen week waarschuwt bovendien voor overmoed bij voorspellers. Zich baserend op een databank van 100.000 voorspellingen voor 15 landen stellen de onderzoekers vast dat economen er met hun voorspellingen op korte termijn tamelijk goed opzitten, maar dat de foutenmarge vlug oploopt wanneer men over een langere termijn voorspelt. De projecties van een jaar geleden zitten er nu reeds gemiddeld 0,8 procentpunten naast. Geen bemoedigende gedachte voor wie wil voorspellen.

Tegen die achtergrond mikken wij op een groei van 1 à 1,5% voor België en meer dan 1,5% voor de eurozone. Mocht het evenwel komen tot een harde brexit en een regelrechte handelsoorlog tussen China en de VS, dan is dit scenario te optimistisch. De Belgische economie zou dan moeite hebben om te groeien maar een recessie kan wellicht worden vermeden.