‘Best place to work’ ook ‘best place to own’
Doordenker van Geert Janssens (Ondernemen, februari 2018)
Schoenen Torfs en EASI zijn opnieuw verkozen tot ‘best place to work’. Deze prestigieuze prijs op basis van onderzoek door de Vlerick Business School gaat voor respectievelijk de 5de en 4de keer op rij naar deze bedrijven. Van Schoenen Torfs verbaast ons dit niet meteen. Het bedrijf staat in Vlaanderen reeds jaren bekend om haar hoge personeelstevredenheid en ook de perceptie in de publieke opinie is zeer positief.
EASI, de winnaar in de categorie onder de 500 medewerkers, is bij ons minder bekend maar dat zou best mogen veranderen. Niet zo zeer omdat het bedrijf ook in Vlaanderen actief is maar vooral omwille van haar bijzondere kenmerken.
“Mensen die ambitie hebben en verantwoordelijkheid willen nemen, worden meer betrokken wanneer ze deelhebben in het resultaat en helemaal wanneer ze deelhebben in het kapitaal.”
EASI is namelijk een bedrijf dat zeer sterk inzet op participatief ondernemen. Dit Belgisch IT-bedrijf met hoofdzetel in Nijvel werd 20 jaar gelden opgericht door visionair Salvatore Curaba en groeide uit tot een onderneming met meer dan 200 werknemers waarvan inmiddels bijna 1 op 4 aandeelhouder is. Iedere medewerker krijgt de kans om medeaandeelhouder te worden maar moet dan wel voldoen aan bepaalde voorwaarden. Men moet minstens twee jaar aan de slag zijn in het bedrijf alsook een goede score halen op vijf kernwaarden van het bedrijf, zijnde: respect voor klanten, respect voor leveranciers en collega’s, verantwoordelijkheidszin, engagement en een positieve ingesteldheid.
Gegeven deze criteria, is aandeelhouder worden bij EASI eigenlijk de normaalste zaak van de wereld. Enkele weken geleden had ik het geluk om een aandeelhoudersvergadering in het bedrijf te mogen bijwonen. Kenmerkend was de open sfeer en transparante communicatie. De kernwaarden staan duidelijk voorop. De CEO onderstreepte dat het voor hem geen must is om meerderheidsaandeelhouder te blijven. Vandaag is meer dan de helft van de aandelen van het bedrijf nog in zijn handen maar daar komt verandering in. Vorig jaar kwamen er 7 medeaandeelhouders bij. Elke nieuwe medewerker die aandeelhouder wordt, doet de balans een klein beetje meer overhellen in de andere richting.
Een medewerker bij EASI wordt aandeelhouder uit fierheid. Dat bleek duidelijk uit de gesprekken tijdens de receptie na afloop van de vergadering. Een deel van de winst kunnen krijgen is niet de belangrijkste drijfveer. Kunnen meewerken aan de verdere uitbouw van het bedrijf op een meer intensieve manier is wat hen drijft. Werknemers krijgen de aandelen dus niet zo maar, laat staan gratis. De aandelen worden gekocht aan marktwaarde. Een medewerker die aandelen koopt, is een investeerder. Er worden eigen centen in gestoken. Dat is ook nodig om de eigenaarsmentaliteit die participatieve bedrijven uniek en sterk maakt tot ontwikkeling te brengen. Dat blijkt overigens ook uit internationale literatuur en voorbeelden.
Wat participatieve aanpak betreft, is EASI een voorbeeldbedrijf van bij ons. Dat ze de prijs van ‘beste werkgever om voor te werken winnen’, mag niet verbazen. Ook de niet-aandeelhouders in het bedrijf worden nauw betrokken bij de gang van zaken. Ze krijgen dezelfde informatie als de aandeelhouders. Er wordt met de regelmaat van de klok gecommuniceerd over de stand van zaken en nieuwe projecten. In een bedrijf als EASI vervaagt het onderscheid tussen werkgever en werknemer daardoor snel. Dat kan een nadeel zijn maar in een snel veranderende wereld wordt dit alsmaar meer een troef.
Participatief ondernemen is bovendien een aspect dat jong talent aanspreekt. Mensen die ambitie hebben en verantwoordelijkheid willen nemen, worden meer betrokken wanneer ze deelhebben in het resultaat van de onderneming en helemaal wanneer ze deelhebben in het kapitaal.
Voor Salvatore Curaba is winstparticipatie daarom second best en draait alles om het tot ontwikkeling brengen van een ware geest van ondernemerschap via gedeeld eigenaarschap. Medeaandeelhouderschap is een locomotief voor de onderneming. Voor veel ondernemers en eigenaars is dit wellicht een brug te ver. Ze doen er echter goed aan om het model van EASI in overweging te nemen en zich te bezinnen over de wijze waarop ze op zijn minst een gevoel van betrokkenheid en eigenaarschap bij hun medewerkers tot leven kunnen brengen. Alle begin is moeilijk, maar geen werk maken van participatief ondernemen, betekent voor steeds meer bedrijven het begin van het einde.