Beleggen is niet speculeren
Opiniebijdrage van Geert Janssens (De Tijd, 29 november 2017)
Bitcoin is door het plafond van 10.000 dollar gegaan. Dat is waarlijk ongeloofwaardig. Dat ze steunen op de veelbelovende technologie van de blockchain maakt van virtuele munten nog geen uitstekende belegging.
Bitcoin is door het plafond van 10.000 dollar gegaan. Het oude gezegde leert ons dat als iets te mooi is om waar te zijn, dat ook zo is. Maar wat doe je als volleerde of minder volleerde belegger als je constant om de oren wordt geslagen met hoeraberichten en mooie verhalen van buren of vrienden die bijna dagelijks mooie rendementen voorspiegelen met een virtuele munt die haar naam hoe langer hoe meer alle eer aan doet.
"Vraag mensen die bitcoins hebben gekocht naar hun houvast voor deze hoge waarderingen en het blijft oorverdovend stil."
Laat één ding alvast duidelijk zijn: blockchain, de onderliggende technologie van bitcoin, is erg waardevol en gaat de wereld veranderen. Laat Trump en de zijnen maar zeuren over protectionisme. Dankzij blockchain zullen tal van handelstransacties wereldwijd veel transparanter, vlotter en goedkoper kunnen worden afgewikkeld. In de bankwereld werken verschillende consortia naarstig aan de ontwikkeling van een wereldwijd handelssysteem gebaseerd op blockchain.
Naarstig, want de ‘fintechs’ zitten ook niet stil. Zulke systemen hebben overigens de potentie om de betalingsafhandeling vlotter te laten verlopen. In theorie zou dat kunnen in virtuele munteenheden die nadien al of niet worden omgezet in harde valuta. Het is daarom niet overdreven om te stellen dat een nooit eerder geziene daling van de transactiekosten nieuwe handelsmuren zal helpen slopen.
Die tot de verbeelding sprekende technologie maakt echter van virtuele munten nog geen uitstekende belegging. Betalingen in bitcoin verlopen volgens het principe van een blockchain en zijn dus extreem veilig. Bitcoin en andere virtuele munten hebben bovendien nog eigenschappen die gewone munten niet hebben.
Virtuele munten zijn interessant om handel te drijven in landen waar men weinig vertrouwen heeft in de overheid of in het heersende geldsysteem. De overheid heeft er geen vat op en kan de handel niet belemmeren of de meerwaarde confisqueren. Ook de fiscus ontgaat het allemaal, en dat brengt uiteraard een keerzijde met zich mee. Bitcoin en aanverwanten lenen zich uitstekend voor transacties die het daglicht niet mogen zien.
Die slechte naam belet echter niet dat het virtueel goedje in menig ogen blinkt als goud. De huidige extreem hoge waardering van bitcoin vertoont echter alle tekenen van een hype die zelf het gevolg is van kuddegeest. Financiële markten vertonen inherent kuddegedrag dat — eens de stormloop is losgebarsten — niet meer valt te stoppen. Althans, tot de hype over is of de zeepbel barst.
De vergelijkingen met de dotcomcrisis of de tulpenmanie zijn dan ook niet overdreven. Elke nieuwe stijging van de waarde van de munt zorgt voor nieuwe winnaarsverhalen die nieuwe kopers lokken. Zolang de bel groter wordt, lijkt niets een nog hogere waardering in de weg te staan.
De vraag in dit verhaal is zoals steeds: wat is de intrinsieke waarde? Misschien hebben de kopers groot gelijk en heeft de koers van bitcoin het potentieel van vele honderdduizenden dollars. Om die waarde adequaat te berekenen moeten heel veel aannames worden gemaakt. Het feit dat de stijging van het aanbod aan bitcoin vastligt in een protocol maakt dat de huidige vraag niet kan worden bijgebeend.
Problematisch voor het berekenen van een waardering op langere termijn is de onzekerheid over de mate waarin bitcoin zal doorbreken als algemeen aanvaard betaalmiddel, al of niet in op blockchain gebaseerde platformen. Een doorbraak zou van de munt zowel een transactiemiddel als een bewaarmiddel maken en daarmee zou de bitcoin alle kenmerken krijgen van een adequaat betaalmiddel.
"Ik zie steeds vaker mensen - vaak de minst bemiddelden - geld lenen om in bitcoin te 'beleggen'."
Een doorbraak zou ook de volatiliteit van de koers bedaren, waardoor het vertrouwen in een munt vanzelf stijgt. Dan is de huidige waardering niet eens overdreven. Er is echter al veel concurrentie in de wereld van de virtuele munten. Dat maakt het lang niet zeker dat bitcoin de referentie bij uitstek wordt.
Niet alleen de moeilijke waardering is een belangrijke waarschuwing. Vraag mensen die bitcoins hebben gekocht naar hun houvast voor deze hoge waarderingen en het blijft oorverdovend stil. Je kan nog enigszins begrijpen dat beleggers bitcoins kopen als een (beperkte) vorm van diversificatie van hun portefeuille of bij wijze van ‘optie’. Maar ik zie steeds vaker mensen — vaak de minst bemiddelden — geld lenen om in bitcoin te ‘beleggen’. Snel rijk worden is de ultieme droom van iedereen, maar dit soort speculatieve praktijken loopt meestal slecht af.
Copyright © 2017 Mediafin. Alle rechten voorbehouden