Wat het Europese tripje van president Xi ons kan leren

Xi Jinping is in Europa, maar een grote, allesomvattende tournee zit er niet in. De Chinese president passeerde eerst langs Frankrijk, en trok dan naar Servië waar hij aankwam op de 25e verjaardag van het NAVO-bombardement op de Chinese ambassade in Sarajevo. Afsluiten doet hij bij de grootste interne criticaster van de EU: Victor Orban. Qua sfeerzetting kan dat tellen.

In Parijs wil Macron het graag hebben over de economische relaties tussen de EU en China. Daar zit de Unie in een lastige positie. De EU wil China tegenhouden om met elektrische voertuigen en andere producten onze markt onder druk te zetten. Hier staan we sterker dan enkele jaren geleden. Er liggen heel wat Europese onderzoeken naar subsidies voor elektrische auto’s, windmolens en ziekenhuismateriaal op de plank van de Europese Commissie. Dat zet druk. De EU bouwde ook een hele gereedschapskoffer om terug te slaan wanneer het door andere landen economisch onder druk gezet wordt. Maar om die te gebruiken is er Europese gelijkgezindheid nodig.

De EU bouwde ook een hele gereedschapskoffer om terug te slaan wanneer het door andere landen economisch onder druk gezet wordt. Maar om die te gebruiken is er Europese gelijkgezindheid nodig.

Vergelding

En China is goed in het uiteen spelen van de verschillende Europese lidstaten. De afwezigheid van Olaf Scholz op het overleg tussen Macron en Xi is tekenend. De Duitse kanselier gaf ‘andere verplichtingen’ op als reden, maar de onenigheid zit dieper. Scholz trok nog niet zo lang geleden voor een tweede keer naar China om de belangen van de Duitse bedrijven te verdedigen. Duitsland was zelf veel minder voorstander van een onderzoek naar Chinese elektrische auto’s omdat het vergelding vreest voor de Duitse automobielindustrie die heel afhankelijk is van China.

Ook voor Macron kwam er al vergelding. Frankrijk was een van de belangrijkste aanvoerders van het onderzoek naar de Chinese elektrische vloot. China startte als reactie een onderzoek naar de invoer van cognac en dreigt met invoertarieven.

Uitdaging voor Europa

De EU coördineert haar China-beleid ondertussen steeds meer met Washington. Daar ligt de grootste uitdaging voor Europa. In welke mate willen we ons karretje aan de Amerikaanse trein hangen en meegaan in een steeds intensere economische oorlogsvoering tussen de VS en China? Voor Macron is het duidelijk, aan de vooravond van Xi’s bezoek stelde hij duidelijk dat “we China nodig hebben”. Economisch kunnen we zowel op het vlak van markt als voor onze toeleveringsketens momenteel absoluut niet zonder China.

Als we onafhankelijker willen worden van China moeten we dat op een intelligente manier doen. Ontkoppeling nastreven zal op korte en middellange termijn onmogelijk zijn en een economische ramp veroorzaken. Maar resoluut onze relatie met China ondergeschikt maken aan onze band met de VS kan ook in ons gezicht ontploffen. De Inflation Reduction Act toonde al aan dat de VS Trump niet nodig heeft om een protectionistisch beleid ten aanzien van Europa te voeren.

De EU zal dus op lange termijn moeten blijven zoeken naar een evenwicht tussen de relaties met de VS en China en met beide partijen op zijn minst redelijke relaties onderhouden. Tegelijkertijd moeten we, wanneer we onder druk gezet worden, niet aarzelen om ook economisch terug te slaan en hier onze Europese verdeeldheid overstijgen.