Correct betalen: een tweesnijdend zwaard
Cash is troef, zeker tijdens crisissen. De herinneringen aan de periode 2008-2009 zitten nog fris in het geheugen. De verleiding is dus groot om dezelfde fouten te maken en ons te laten verleiden tot kuddegedrag. Ondernemingen kunnen evenwel ook veel leren uit de ‘best practices’ van toen.
De economische gevolgen van de coronapandemie verspreiden zich zoals een virus doorheen de waardeketting. De snelheid alsook de impact is groter dan tijdens de financiële crisis. Grote delen van de economie staan letterlijk weken, zo niet maanden, stil. In tijden van stress is het beschikken over liquiditeit van levensnoodzakelijk belang. Het hamsteren van cash zet de ketting echter zodanig onder druk dat ondernemingen ook in eigen voeten kunnen schieten.
Het past om in de huidige context te beginnen met een oproep aan grote en financieel sterke ondernemingen om het goede voorbeeld te geven. Dat kan door respectvol om te gaan met medewerkers maar zeker ook met klanten en leveranciers. Grote ondernemingen hebben een beslissende impact op de betalingscyclus binnen hun eigen waardeketens. Reeds in betere tijden kregen we vaak het signaal dat marktmacht al te vaak werd misbruikt om leveranciers te laten wachten op hun geld (soms tot meer dan 200 dagen). Omgekeerd werden klanten onder druk gezet om onmiddellijk te betalen met als dreigement dat samenwerking zou worden stopgezet.
“Grote ondernemingen hebben een beslissende impact op de betalingscyclus binnen hun eigen waardeketens.”
Dit soort praktijken zet de cashconversiecyclus in de keten zwaar onder druk. Wie moet wachten op zijn geld, probeert anderen ook te laten wachten of klanten vlugger te laten betalen. De meeste ondernemingen hebben niet de luxe om anderen onder druk te zetten. Zij moeten putten uit bestaande reserves, aankloppen bij kredietinstellingen of rekenen op steunmaatregelen die misschien te laat komen.
Laten we daarom onszelf niks wijs maken. Wanneer iedereen zijn leveranciers later gaat betalen en zijn klanten aanmaant tot sneller betalen, dan schieten we collectief weinig op. Wie daarop rekent, komt wellicht bedrogen uit. Er is uiteraard niets mis met een verstandig debiteurenbeheer, maar men kan ook verder kijken. De ervaringen tijdens de financiële crisis hebben geleerd dat het nuttig is om te proberen de volledige ketting te overschouwen. Ook solvabele bedrijven kunnen liquiditeitsproblemen krijgen: zij verdienen krediet, letterlijk en figuurlijk.
“Ook solvabele bedrijven kunnen liquiditeitsproblemen krijgen: zij verdienen krediet, letterlijk en figuurlijk.”
Het is tevens nuttig om na te gaan welke klanten en leveranciers voor je onderneming van levensbelang zijn. Dat is niet zo’n moeilijke oefening maar wordt in het heetst van een liquiditeitscrisis wel eens vlug vergeten. Klanten- en/of leverancierskrediet zijn een middel om de toekomst van je eigen onderneming in een grotere ketting veilig te stellen. Durf hierover in gesprek te gaan met je sectorgenoten en durf vooruit te kijken. Ga tevens na of de klanten van je klanten liquide zijn? Ook daar schuilen mogelijke oplossingen. Omgekeerd vind je het misschien interessant om een solvabele leverancier met een tijdelijk kastekort vooruit te financieren?
Op langere termijn kun je alleen overleven door cash te genereren uit business. Het blijft dus voor veel sectoren uitkijken naar een snelle en veilige heropstart van de activiteiten. Daarnaast moeten we ons realiseren dat consumptiepatronen zullen verschuiven. Consumenten zullen niet alleen minder uitgeven, maar zijn volop bezig met het heroriënteren van hun uitgaven zodat bepaalde producten, diensten en sectoren meer in beeld komen. Ondernemingen doen er dus goed aan om liquiditeitsposities in hun keten te evalueren tegen de achtergrond van deze langetermijntendensen. Ook dit vergt meer moed dan alleen maar het uitstellen van een betaling.