Corona: waarom drastische maatregelen nodig zijn

Mike Ryan, de topman van de  Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarschuwde enkele dagen geleden voor het willen nastreven van perfectie. Niemand kan de toekomst voorspellen en echte leiders durven fouten maken. Dit wil zeggen, ze durven verregaande beslissingen nemen die achteraf misschien overdreven blijken te zijn geweest. Misschien, want het zou ook best kunnen dat ze heel hard nodig waren. De grootste fout is inderdaad niets te doen uit angst om te falen.

De WHO valt overigens terug op ervaringen met het bestrijden van Ebola, Sars, Mers,… Als je wacht, dan is het virus je een stap voor en dan blijf je achter de feiten aanlopen. Het komt erop aan om gemeenschappen, dorpen en steden, sociale groeperingen,… snel in te schakelen in de strijd tegen de verspreiding van het virus. Voor alle duidelijkheid, dit vooral met de bedoeling om de opmars te vertragen zodat dat de gezondheidszorg niet wordt overbelast en mensen met ernstige problemen de nodige zorgen krijgen.

Het positieve nieuws is dat de anti-coronamaatregelen die landen zoals Taiwan, China en Singapore de voorbije maanden hebben genomen, zeer effectief zijn geweest. Het gaat om het instellen van reisverboden, screenings, testen op grote schaal, het in quarantaine plaatsen van dorpen of steden, het adequaat aansturen van instellingen voor gezondheidszorg,… Dat alles werd ondersteund door een duidelijke en transparante communicatie, zodat iedereen de van kracht zijnde maatregelen strikt zou opvolgen.

Een minpuntje voor ons is dat dit soort maatregelen zich mogelijks makkelijker laat nemen in dictaturen of strak georganiseerde democratieën. Nog belangrijker is echter de voorgeschiedenis. Aziatische wetenschappers wijzen op de traumatische ervaringen met eerdere virale infecties. Die zijn in het collectief geheugen van de bevolking blijven hangen, wat maakt dat mensen harde maatregelen zoals een strikte ‘lockdown’ of quarantaines veel makkelijker en sneller accepteren.

Een belangrijke graadmeter om te bepalen welke maatregelen dienen te worden genomen, is het aantal nieuwe coronabesmettingen. Het verloop van de curves met het aantal cumulatieve besmettingen doet vermoeden dat Singapore, Taiwan en Japan in hun strijd tegen corona er in deze fase beter voor stonden dan de meeste Europese landen (zie analyses van John Hopkins universiteit; Worldometers; Financial Times). Vooral de curves van Italië en Spanje liggen hoger. Het is nu aan Frankrijk en België, waar het virus later is doorgebroken, om beter te doen. Onnodig om te zeggen dat ook in ons land door wetenschappers deze parameter nauwlettend wordt gescreend. De maatregelen die vanaf woensdagmiddag ingaan, zijn daarop gebaseerd en zouden de curve de komende dagen en weken moeten doen afvlakken.

Een mogelijke meevaller is dat hogere temperaturen de verspreiding van het virus zullen tegenhouden, zoals bij de klassieke griep. De verspreiding van het virus is beduidend minder omvangrijk geweest in landen waar het in februari warm is geweest (‘slechts’ een factor maal 2,3) tegenover landen waar het koud was (factor maal 20). Een recent artikel in ‘The Lancet’ wijst er evenwel op dat het temperatuureffect niet volstaat om de opgang van het virus tegen te houden.

Bijkomende maatregelen blijven nodig. Ook moet men opletten voor het te vroeg opheffen van maatregelen. In China, waar het aantal besmettingen nu fors is teruggedrongen, moet men waakzaam blijven voor een nieuwe uitbraak. In Italië zou de piek van het aantal besmettingen mogelijks pas einde maart vallen.

Het zal dus nog een hele poos duren voor ook bij ons de toestand normaliseert. Een goede raad is alvast om tussendoor te genieten van de lentezon. Hopelijk mag die vaak doorbreken. We wensen het je alvast van harte toe.