Hoe roestvrij is bitcoin?

Het succes van crypto is een doorn in het oog van veel waarnemers en analisten die hun zorgvuldige best doen om financiële producten te waarderen op basis van fundamentele waarde. Dat crypto op die basis geen waarde heeft, mag ons er niet van weerhouden uit te zoeken waarom bitcoin vandaag bijna vijf keer hoger staat dan aan het begin van de coronacrisis. En sinds de jaarwisseling 35% is gestegen.

Let wel, deze bijdrage is geen pleidooi om te investeren in crypto, maar een poging om te begrijpen. De gedragseconomie leert ons dat beleggers en investeerders lang niet altijd rationeel denken en veel belang hechten aan emotionele waarde. Zo schoten tijdens corona waarderingen de hoogte in, omdat nieuwkomers met vers geld de koersen in de markten kunstmatig opdreven. FOMO, fear of missing out, was de overheersende emotie.

Tijdens corona was FOMO, fear of missing out, de overheersende emotie.

We waarschuwden destijds voor een koude douche wanneer de economie terug zou openen, mensen terug tijd zouden krijgen om te consumeren en daarvoor hun coronabeleggingen zouden gebruiken. En zo geschiedde. Niet toevallig ging vorig jaar heel wat beurswaarde in rook op. Bitcoin, het vlaggenschip van de cryptowereld, stond begin 2023 op minder dan een derde van zijn hoogste waarde ooit. Een gevolg van de terugkeer naar het oude normaal, maar meer recent ook door de schandalen rond het platform FTX en de val van enkele andere sterren aan het cryptofirmament.

Goud

De vergelijking van bitcoin met goud staat schijnbaar haaks op die waarschuwingen, maar bij nader inzien moet men zich ook vragen stellen bij de waardering van het goud. Waarom betaal je momenteel bijna 1.900 dollar per ounce of 60.000 dollar per kilogram? Het eenvoudige antwoord luidt: het is de prijs waartegen vraag en aanbod elkaar in evenwicht houden. Mooi, maar heeft goud daarom fundamentele waarde? Blijkbaar wel en al enkele duizenden jaren. Goud ontleent die waarde aan een sociale constructie: namelijk dat wij al die tijd van mening waren dat goud wel degelijk de waarde heeft die het heeft, én dat wij geloven dat het zo blijft.

Behalve dat het zo mooi blinkt en zo’n emotionele waarde genereert, zijn er uiteraard ook meer objectieve redenen waarom goud waarde heeft. Het is niet corrosief en zeer duurzaam. Een eigenschap die ook zilver en palladium vertonen, maar anders dan bij die twee edelmetalen, is de beschikbare hoeveelheid goud in de wereld veel meer functioneel. Enerzijds zorgt de trage ontginning voor een min of meer stabiele waarde, anderzijds is de voorraad groot genoeg voor de aanmaak van sieraden (en smartphones). Het lijkt wel of God er zich zelf mee heeft bemoeid.

Bitcoin

Terug naar bitcoin. Ook hier verloopt de aangroei traag en is de totale hoeveelheid zelfs eindig. Opnieuw is de prijs het evenwicht tussen vraag en aanbod. Maar, heeft bitcoin daarom een fundamentele waarde? Dat je een digitale munt niet kan vastpakken en er geen sieraden mee kan maken, is alvast een groot nadeel ten opzichte van goud. Anderzijds wordt goud hoe langer hoe minder fysisch verhandeld, zelfs bijna uitsluitend elektronisch. De praktijk verschilt nog weinig met de handel in crypto die in digitale kluizen liggen opgeslagen. En ook bitcoin heeft voor heel wat bezitters een emotionele waarde. Zolang er genoeg mensen (gekken?) op deze aardbol rondlopen die dat soort emoties koesteren, heeft bitcoin een prijs die hoger ligt dan nul.

Om de fundamentele waarde van crypto te achterhalen, moeten we overigens iets dieper graven in de zielenroerselen van heel wat believers (jongeren) die weinig vertrouwen hebben in het huidige geldsysteem. Uiteraard zullen zij regelmatig op hun bek gaan wanneer cryptohypes worden doorprikt en emoties van overmoed de rationaliteit wisten te overvleugelen. Maar met bitcoin, ethereum en crypto kan je gemakkelijk de grens over. Dat is niet alleen handig voor criminelen die olie-embargo’s of het gebrek aan dollars willen omzeilen, maar ook voor meer onschuldige zielen die de wereld zien als hun dorp.

Beleggen

Dat blijkt ook uit de huidige koersen. Ondanks de stevige terugval in 2022, blijft bitcoin veel duurder dan voor corona. Ethereum, de tweede belangrijkste cryptomunt, is bijna 15 keer zo duur. Wie destijds investeerde, deed dus een gouden zaak. Wie dat nu doet, doet het best niet alleen voor de emotionele waarde. Merkwaardig genoeg zijn bitcoin en ethereum ook een vorm van diversificatie in de beleggingsportefeuille, vaak in combinatie met het echte goud. Met dat laatste zit je overigens veiliger.

Bitcoin heeft de komende duizend jaar nog alles te bewijzen.

Want des te langer iets waarde heeft, des te groter de kans dat het dat morgen ook nog heeft. Wat dat betreft, heeft bitcoin de komende duizend jaar nog alles te bewijzen. Of het digitale goud even roestvrij zal zijn als het echte goud, zal nog moeten blijken, maar dat het voor velen emotionele waarde heeft, daarover moeten we niet twijfelen.