Een pleidooi voor gedeeld leiderschap
Opinie van Cato Léonard en Elke Jeurissen (Ondernemen, mei 2018)
De context waarin we leven verandert constant en snel. Nieuwe businessmodellen schieten als paddenstoelen uit de grond, start-ups worden unicorns voor je er erg in hebt. Je product of dienst is altijd onderhevig aan meningen van klanten, leveranciers, concurrenten,… die ze ook nog eens duchtig ventileren op sociale media.
Maar dat wist u al. Daarbij wordt verwacht dat u, als leider, uw bedrijf wendbaar houdt en innoveert, terwijl u eigenlijk bezig bent met de problemen van gisteren op te lossen en de kwartaaldruk van morgen voor te bereiden. Maar dat wist u ook al.
Uit onderzoek van INSEAD blijkt dat maar liefst 75 percent van de leidinggevenden geen idee heeft wat zich afspeelt buiten de organisatie. Niemand kan alleen én de lopende zaken leiden én de problemen van gisteren oplossen én snel inspelen op nieuwe invloeden. Modern leiderschap kan daarom niet zonder de buitenwereld binnen te brengen.
“Echt vernieuwende inzichten krijg je enkel door ook op regelmatige basis externe actoren te betrekken.”
En het kiest resoluut voor gedeeld leiderschap. Maar wat is eigenlijk ‘gedeeld leiderschap’? Verlies je dan niet je macht? Ben je dan nog wel een leider? Gedeeld leiderschap draait rond drie fundamentele principes:
• haal de buitenwereld binnen, gedreven door diversiteit
• ga voor een bottom-up aanpak
• ga voor gedeelde doelstellingen, ownership en resultaat
Niemand verwacht van een leider alle competenties. Een goede raad van bestuur en een goed directiecomité of managementteam moeten samengesteld worden in functie van complementariteit. Maar echt vernieuwende inzichten krijg je enkel door ook op regelmatige basis externe actoren te betrekken: je klanten, leveranciers, politieke en academische influencers, alle stakeholders met impact op je succes, negatief of positief.
Baken eerst duidelijk af wat je uitdaging is: een nieuwe markt? Een nieuw product? Een nieuwe strategie? Maak dan een gedegen stakeholder mapping: wie is er met een gelijkaardige uitdaging bezig? Denk aan unusual suspects: een andere sector, een non-profitorganisatie, een academicus, een overheid,…
En ga nog verder: een jonge informaticus, iemand uit een start-up, een historicus,… Hoe diverser de groep, hoe rijker de uitkomst. Diversiteit is zeer breed op te vatten: zowel mannen als vrouwen, maar ook mensen met een totaal andere achtergrond.
Breng deze groep samen in een strikt geleid proces dat vooraf werd opgesteld. Co-creëer met deze mensen rond de tafel die vernieuwde visie, strategie, product of markt. Doe dat in meerdere sessies, zorg dat iedereen vanuit zijn of haar inzicht en achtergrond een bijdrage kan leveren aan een complexe uitdaging.
Wanneer je samen met anderen een nieuwe strategie, product, markt… co-creëert, is het evident dat de doelstellingen in de groep ook gedeelde doelstellingen zijn. De verschillende mensen die bijdragen, zijn ook mede-eigenaar van het resultaat en zullen ook ownership moeten opnemen over wat uit het proces komt.
Enkel als iedereen rond de tafel nadien ook daadwerkelijk zijn deel van de verantwoordelijkheid opneemt in de uitvoering, zal je tot een gedragen resultaat komen dat succesvol kan geïmplementeerd worden.
De leider van morgen is niet meer iemand die in de diepte alles weet over één onderwerp, maar diegene die zelf wendbaar genoeg is om de juiste externe mensen permanent mee te betrekken in de beslissingen van morgen.
Cato Léonard en Elke Jeurissen zijn founders van Glassroots, een consultingbedrijf rond change en innovatie door interne en externe stakeholders te betrekken. In hun ‘Glassroots Leadership Circle’ laten ze een beperkte groep CEO’s elkaar uitdagen en versterken.