De penalty in drie tijden
Van een leider verwacht men dat hij of zij het gevestigde gezag vertegenwoordigt. Kan een leider dan toch een beetje rebel zijn?
Ik ben altijd graag een rebel geweest: thuis, op school en op alle plaatsen waar ik gewerkt heb. Als leider van deze organisatie wil ik toch een beetje mijn rebelse zelf blijven. Maar hoe kan een leider rebelleren tegen de geldende normen van de organisatie die hij leidt?
Ergens in 1957 voetbalt België tegen IJsland. De Rode Duivels krijgen een strafschop. Rik Coppens verrast vriend en vijand, niet met een hard of geplaatst schot, maar met een pass naar de aanlopende Piters. Coppens krijgt in een één-tweetje de bal terug en legt die voorbij de verbouwereerde IJslandse doelman in doel. Die legendarische penalty in 3 tijden typeert het rebelse karakter van Coppens. Zijn actie is rebels omdat hij er de norm voor penalty’s verlegt en precies daardoor ook nog succesvol is.
Maar organisaties hebben de neiging om de leider centraal te stellen en gaan ervan uit dat hij staat voor de geldende normen en zich daar ook naar zal gedragen. En dat hij of zij zal beslissen over wat wel en niet kan. Daar wil ik tegen rebelleren.
Ik heb altijd gerebelleerd tegen leiders die zichzelf centraal stellen en vandaag weiger ik als leider die meest centrale plaats. Kom je een ja of nee vragen voor een idee omdat je ervan uitgaat dat ik beslis? Dan zal ik proberen met een penalty in drie tijden het onverwachte te doen. Ik zal jouw goed onderbouwd dossier met steekhoudende argumenten onbelangrijk vinden. Ik zal je geen ja of nee geven, evenmin als het budget om je idee te realiseren. Ik zal zelfs de strategische check niet doen. Ik zal niet nakijken of de geldende regels worden gerespecteerd, want die hebben geen veranderende kracht.
Ik geloof in natuurlijke selectie: wat de missie van een organisatie niet dient en wat vloekt met de cultuur en stijl van een organisatie, zal uiteindelijk niet levensvatbaar zijn. Elk idee waar wel energie op zit, moet een kans krijgen. Ik zal je motiveren die energie te delen en te zoeken naar wie en wat je nodig hebt. En ik wil je zelf laten beslissen of het ja of nee wordt. En daar zal ik je in steunen. Met mijn penalty in 3 tijden speel ik je zo de bal terug, en ik geloof dat je kansen op succes op die manier stijgen. Rebels? Omdat ik niet beantwoord aan een stereotype verwachting over leiderschap.
“Ik geloof in natuurlijke selectie: wat de missie van een organisatie niet dient en wat vloekt met de cultuur en stijl van een organisatie, zal uiteindelijk niet levensvatbaar zijn.”
De rebelse leider is een constructieve rebel. De destructieve rebel geniet van het tegendraads zijn om het tegendraads zijn en stelt vooral graag zichzelf centraal. Het is een energievreter die in problemen blijft hangen. De constructieve rebel heeft een missie en wil veranderen om het systeem beter te maken. Het is een energie-creator.
Ten slotte denk ik dat de rebelse leider een leider is die de rebellen in zijn omgeving kansen geeft. Hij wordt graag uitgedaagd en kan aanvaarden dat zijn verwachtingen niet altijd zullen worden ingelost. Wees als rebelse leider dus ook een beetje rebellenleider. Ondersteun de rebellen want ze hebben het goed voor met je organisatie. Hun rebelse natuur maakt je organisatie wendbaar. Ik wens dan ook elke organisatie enkele ‘rebels with a cause’ toe, ook bij de leidinggevenden.