De recessie: gevolgen voor werkloosheid

Het timide beleid van de ECB

Enkele dagen geleden kwam het nieuws dat de Amerikaanse centrale bank voor 300 miljard dollar overheidsobligaties opkoopt. Daarnaast verdubbelde het aantal (herverpakte) hypotheekleningen op de balans tot een duizelingwekkend bedrag van 1.450 miljard dollar. De centrale bank brengt hierdoor extra geld in omloop (net zoals zou gebeuren door geld bij te drukken), waardoor de langetermijnrente kan afnemen en de economie gestimuleerd wordt. Ook Zwitserland en Japan creëerden geld op gelijkaardige manier. De ‘Bank of England’ besliste met unanimiteit om overheidsobligaties op te kopen voor 75 miljard pond.. Hoewel de crisis ook in de EMU voelbaarder wordt met de dag en de inflatieverwachtingen met de regelmaat van de klok worden teruggeschroefd, blijft de ECB een voorzichtiger beleid te voeren. Waarom?

Crisisbestrijdende maatregelen: zoeken naar het schakeleffect

De Belgische economie verglijdt steeds verder in recessie. Het Internationaal Muntfonds stelde deze week haar voorspelling nog maar eens neerwaarts bij. Dit jaar zou onze economie met 2,5% krimpen en in 2010 nauwelijks met 0,3% groeien. Veel privé-voorspellers gaan verder en verwachten een krimp tot 4 procent.

Het ‘nieuwe’ Fortis-akkoord

De kogel is door de kerk. Na marathononderhandelingen heeft de Belgische overheid en BNP Paribas een akkoord gesloten rond Fortis. De reactie op de beurs suggereert dat de aandeelhouders tegemoet zijn gekomen. De algemene verwachting is dan ook dat het akkoord deze keer wel goedgekeurd zal worden op de aandeelhoudersvergadering. Het eerste wat opvalt, is de sterke gelijkenis met het voorstel dat verleden maand is afgekeurd door de aandeelhouders. Tevens valt op dat de Belgische staat meer heeft moeten toegeven dan BNP Paribas.

AIG, verzekeraars als nieuwe zorgenkind?

Banken overal ter wereld worden overeind gehouden met overheidssteun. De kampioen wat overheidssteun betreft, is evenwel een verzekeraar. Terwijl Citigroup en Bank of America respectievelijk 50 miljard en 45 miljard dollar ontvingen van de Amerikaanse belastingsbetaler, volstond een kredietlijn van 150 miljard dollar niet voor AIG. Na bekendmaking van een totaal jaarlijks verlies van bijna 100 miljard dollar, besliste de Amerikaanse overheid om nog eens 30 miljard beschikbaar te stellen voor de verzekeraar. Is AIG een alleenstaand geval of wordt de verzekeringssector het nieuwe zorgenkind voor de financiële wereld?

Zombiebanken en hoe ze terug tot leven te wekken

Terwijl beleidsvoerders willen focussen op een economisch herstel, wordt de aandacht telkens opnieuw opgeëist door problemen in de banksector. Ondanks kapitaalinjecties ter waarde van 5.9 procent van het Belgische BBP, lijken Dexia, KBC en Fortis bijvoorbeeld verre van gezond en worden verdere staatsingrepen niet uitgesloten. Het leed van de financiële sector is nog niet geleden, helaas. Overheden hebben nog slechts enkele opties tot hun beschikking om een faillissement van een systeembank te voorkomen.

Komt de euro echt in last?

De euro bestaat tien jaar, leve de euro! Alhoewel de voorspelde weldaden die in het zog van de Europese eenheidsmunt over ons zouden nederdalen er hooguit gedeeltelijk kwamen, verdient de euro inderdaad een positieve evaluatie. Helaas volstaat die waardering niet om de toekomst van de eenheidsmunt met ongebreideld vertrouwen te kunnen tegemoet zien. Niet in het minst als gevolg van de financiële crisis en de recessie pakken donkere wolken zich samen. Enkel doordachte politieke actie kan voor opklaring van de eurohemel zorgen. Download de volledige nota [PDF, 8 blz., 270 kB]

Europese banksector zieker dan de Amerikaanse

Hoewel de financiële crisis is overgewaaid uit de VS, is onze banksector waarschijnlijk zieker dan de Amerikaanse. Meer nog, het Europese banksysteem is virtueel failliet en compleet afhankelijk van de respectieve overheden. De vrees groeit dat sommige van deze overheden, de Belgische niet in het minst, zouden kunnen bezwijken onder het gewicht van de toxische activa.

Europese banksector zieker dan Amerikaanse

Het spook van een nationalisering van de banksector waart zowel rond in de VS als in Europa. De markt vraagt zich af welke banken nog levensvatbaar zijn en welke nu nog operationeel maar eigenlijk al insolvabel zijn. Die zombiebanken overleven verdere afschrijvingen op hun rommelkredieten en stijgende verliezen op bedrijfskredieten niet, en draaien daarom nu al de kredietkraan naar de economie dicht. Voor de overheid zit er niets anders op dan deze banken te nationaliseren, en de kredietkraan weer open te draaien. Zonder de kredietstroom kan er immers geen sprake zijn van enig herstel.

Naar een nieuwe financiële infrastructruur

De financiële crisis is een feit en het indijken van de gevolgen vormt een absolute prioriteit. Daarnaast is het evenwel van essentieel belang om de oorzaken van de bankencrisis onder de loupe te leggen om zo een herhaling in de toekomst te voorkomen. Het Hoog Comité voor een nieuwe Financiële Architectuur, beter bekend als de ‘Commissie Lamfalussy,’ onderzoekt op vraag van de Belgische regering hoe dit kan gebeuren. De commissie, met een hele resem klinkende namen, stelt een aantal maatregelen voor die het financiële systeem moeten versterken. Wij vatten de voornaamste aanbevelingen van het 37 pagina’s tellende interim-rapport samen.

De recessie: gevolgen voor werkloosheid

Volgens laatste (en mogelijk nogal optimistische) schattingen neemt het Belgische BBP af met 1.9 procent in 2009. Afnames van het Bruto Nationaal Product zijn al met al een vrij abstract gegeven. Stijgingen in het werkloosheidspeil zijn daarentegen pijnlijk concreet, vooral voor de betrokkenen. Ook in dit opzicht zal de recessie zonder twijfel zijn sporen nalaten en daarmee het sociaal weefsel aantasten. Het OESO zet op een rijtje wie het hardst getroffen zal worden.

Kris Boschmans